Testament – trzech świadków, trzy wersje

źródło: materiały prasowe

Aleksander Tobolewski

Jednym z projektów Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego jest likwidacja testamentu ustnego. Według art. 952 § 1 k.c. testament ustny może być uznany za ważny jedynie wyjątkowo, jeśli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności sporządzenie testamentu w zwykłej formie jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.

Uregulowania i możliwość sporządzania testamentu ustnego są różne w różnych jurysdykcjach. W USA przewiduje ją zaledwie 20 stanów. We Francji, Niemczech i Hiszpanii forma ustna nie jest ważna. Dość często jurysdykcje, które nie uznają formy ustnej, przewidują jednak wyjątki dla takiej formy – np. testament podyktowany podczas działań wojennych.

„Obawa rychłej śmierci" jest pojęciem trudnym do zdefiniowania. Według orzecznictwa polskiego może być wynikiem podeszłego wieku (choć osobiście mam wątpliwości, czy zawsze), nagłej choroby bądź nieszczęśliwego wypadku. W każdym przypadku sąd musi subiektywnie ocenić, czy przesłanki te zachodziły podczas przekazywania ostatniej woli.

Szczególną okolicznością uniemożliwiającą lub znacznie utrudniającą zachowanie zwykłej formy testamentu jest sporządzenie testamentu w przypadku np. klęski naturalnej lub innego zdarzenia. I znów okoliczności mają być subiektywnie oceniane przez sąd. Wszystko to wprowadza stan...