Muszka pokonała raka

źródło: 123RF

Drosophila melanogaster, czyli muszka owocowa. To badaniom nad jej DNA zawdzięczamy lepsze poznanie mechanizmu wzrostu nowotworów

Czasem pozbawione praktycznego celu badania dają po latach niezwykłe efekty. Pokazuje to historia wismodegibu, leku na nowotwór skóry.

Kiedy w 2011 r. ogłoszono wyniki badań nad wismodegibem, prestiżowe czasopismo „New England Journal of Medicine" stwierdziło, że opracowanie tego leku to największy postęp w leczeniu podstawnokomórkowego raka skóry w historii. Ale dzieje tego leku są znacznie dłuższe, sięgają początku lat 80. ubiegłego wieku. Warto się im przyjrzeć, bo pokazują one, jak wielkim i długotrwałym wysiłkiem jest tworzenie leków i jak ważną rolę odgrywają w nim nie tylko farmaceuci, ale też naukowcy prowadzący badania podstawowe, którzy nie wiedzą nawet, że kiedyś wyniki ich dociekań będą ratowały ludzkie życie i zdrowie.

W roku 1980 Christiane Nüsslein-Volhard i Eric Wieschaus – dwoje niemieckich naukowców z Europejskiego Laboratorium Biologii Molekularnej w Heidelbergu – opublikowało badania przeprowadzone na muszkach owocowych. Badacze zauważyli, że embriony owadów, którym brakowało specyficznego genu, były przysadziste i pokryte wypustkami. Przypominały jeże, stąd naukowcy nazwali rzeczony gen hedgehog, czyli jeż. Naukowcy, wywnioskowali, że gen ten odpowiada za „zmysł orientacji" komórek. Jeśli się go zablokuje, komórki nie wiedzą, w którym miejscu organizmu się znajdują, gdzie mają przód, gdzie tył. Ten „zmysł orientacji" stanowił wcześniej wielką zagadkę dla biologów. Jak to się dzieje, że rozwój organizmu zaczyna się od grupy...