Interes prawny Wiele punktów widzenia

Interes prawny w żądaniu ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa (art. 189 k.p.c.)

Pojęcie interesu prawnego, jak wskazuje coraz liczniejsze orzecznictwo, budzi w konkretnych sprawach wątpliwości. Wynika to wielokrotnie z odmiennego postrzegania przez strony (czy ich pełnomocników) oraz sądy, które muszą mierzyć się z wyjaśnianiem znaczenia tego pojęcia. Sądy z istoty rzeczy podchodzą i będą podchodzić do tego zagadnienia w sposób czysto jurydyczny, strony widzą w interesie tym interes majątkowy (ekonomiczny) lub niemajątkowy, uwarunkowany ich sytuacją życiową, a ich pełnomocnicy muszą ten interes majątkowy lub niemajątkowy przenosić na grunt prawny, co wydaje się zadaniem najtrudniejszym.

Jak aktualnie wyjaśnia Sąd Najwyższy, „pojęcie interesu prawnego należy rozumieć szeroko, tzn. nie tylko w sposób wynikający z treści określonych przepisów prawa przedmiotowego, lecz i uwzględniający oprócz treści tych przepisów również ogólną sytuację prawną powoda. W konstrukcji powództwa o ustalenie istnienia prawa pojęcie to powinno być interpretowane z uwzględnieniem szeroko pojmowanego dostępu do sądów w celu zapewnienia ochrony prawnej lub prawa. W orzecznictwie wyjaśniono, że jeżeli powództwo o ustalenie istnienia prawa jest jedynym możliwym środkiem jego ochrony, powód ma interes prawny w żądaniu ustalenia. Powództwo przewidziane w art. 189 k.p.c. ma znaczenie uniwersalne, a interes prawny w rozumieniu tego przepisu...