Rogata dusza Sokurowa

autor zdjęcia: Tobias Schwarz

źródło: AFP

Aleksander Sokurow i Agnieszka Holland na gali wręczenia Eropejskich Nagród Filmowych, Berlin grudzień 2017.

Przed miesiącem odebrał w Berlinie Europejską Nagrodę Filmową za całokształt twórczości. Aleksander Sokurow to artysta, który mówi „nie" wszelkim reżimom. Wierny sobie.

Bardzo wielu rzeczy w życiu nie lubię. Nie lubię wojny. Nie lubię, jak osadza się ludzi w więzieniach. Nie lubię zamachów na wolność człowieka. Większość zebranych w tej sali nie wie, co to znaczy – powiedział odbierając z rąk Agnieszki Holland statuetkę.

Gdy goście wieczoru, najwybitniejsi artyści Europy, bili mu brawo na stojąco, wzruszony położył rękę na sercu i ukłonił się w geście podziękowania. Wyciszony, w ciemnym garniturze, wśród tych sław kina sprawiał wrażenie człowieka z innego świata. Przemawiając, upomniał się o uwolnienie Olega Sencowa, ukraińskiego reżysera zesłanego na wieloletnią karę do łagru na Syberii, w którego obronie europejscy filmowcy od dawna prowadzą kampanię. Ale ów apel boleśniej zabrzmiał w ustach człowieka, który sam jest przez całe życie na czarnej politycznej liście rządów – najpierw Związku Radzieckiego, a teraz Rosji.

Wymagające kino

Jeszcze 15 lat temu był na festiwalach postrachem dziennikarzy. Pewny siebie, „dziki", potrafił wyrzucić w trakcie rozmowy krytyka zadającego niewygodne dla niego pytania. Dzisiejszy Sokurow jest spokojny i skupiony, mówi cichym głosem, wolno, jakby ważył każde słowo.

Na europejskim rynku filmowym zaistniał pod koniec lat 80. ubiegłego wieku. W 1987 roku jego debiutancki „Samotny głos człowieka", który wiele lat przeleżał na półkach, zdobył...