Należyta staranność

Pojęcie należytej staranności było przedmiotem wielu rozstrzygnięć sądowych, ale z uwagi na jego pojemność oraz stale zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą nie zawsze jest możliwe proste zastosowanie wzorców, które wypływają z art. 355 k.c. Orzecznictwo dostarcza ogólne wskazówki. Ich zestawienie jest próbą usystematyzowania wykładni powyższego przepisu.

Co do zasady przez należytą staranność rozumiemy staranność ogólnie wymaganą w stosunkach danego rodzaju. Jej wzorzec ma charakter obiektywny, a z kolei jego zastosowanie w praktyce polega najpierw na dokonaniu wyboru modelu ustalającego optymalny w danych warunkach sposób postępowania, odpowiednio skonkretyzowanego i aprobowanego społecznie, a następnie na porównaniu zachowania się dłużnika z takim wzorcem postępowania. O tym, czy na tle konkretnych okoliczności można osobie zobowiązanej postawić zarzut braku należytej staranności w dopełnieniu obowiązków, decyduje nie tylko niezgodność jej postępowania z modelem, lecz także uwarunkowana doświadczeniem życiowym możliwość i powinność przewidywania odpowiednich następstw zachowania. Miernik postępowania dłużnika, którego istotą jest zaniechanie dołożenia staranności, nie może być formułowany na poziomie obowiązków niedających się wyegzekwować, oderwanych od doświadczeń, reguł zawodowych, konkretnych okoliczności czy typu stosunków (zob....