Odpowiedzialność karna spółki (już) nie tylko w teorii

Projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych faktycznie będzie zupełnie nowym mechanizmem otwierającym praktycznie – a nie tylko teoretycznie – drogę do ich odpowiedzialności sankcyjnej.

28 maja 2018 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Celem ustawy jest znaczne ułatwienie pociągnięcia do odpowiedzialności sankcyjnej podmiotów zbiorowych (m.in. spółek) za przestępstwa popełniane w związku z ich działalnością oraz stworzenie skutecznego narzędzia do walki z przedsiębiorstwami utworzonymi w celu łamania prawa m.in. mafiami paliwowymi.

Nowe regulacje wynikają z faktu, że obowiązujący dotąd model odpowiedzialności podmiotów zbiorowych jest nieefektywny, co odzwierciedlają statystyki. Na podstawie obecnej ustawy wszczęto 26 postępowań w roku 2013, 31 w 2014 r. oraz 14 w 2015 r. Wszystko to skłoniło Ministerstwo Sprawiedliwości do zmiany podejścia. Czy to już rewolucja?

Nowy model

Kluczowa nowość polega na odstąpieniu od wymogu prawomocnego skazania osoby fizycznej działającej w imieniu lub interesie spółki jako warunku odpowiedzialności podmiotu zbiorowego. Będzie więc można prowadzić postępowanie nawet wtedy, gdy niemożliwe będzie skazanie sprawcy czynu. Konieczne będzie jedynie ustalenie przez prokuratora, że doszło do popełnienia przestępstwa w związku z działalnością podmiotu zbiorowego. Dotychczasowe przepisy przewidywały ograniczony katalog czynów uzasadniających wszczęcie postępowania. (...) ℗...