Powrót do Europy

autor zdjęcia: Damazy Kwiatkowski

źródło: PAP

Prezydent Lech Wałęsa podpisuje dokumenty o rozwiązaniu Układu Warszawskiego w Pradze, 1 lipca 1991 r.

30 lat od rozwiązania Układu Warszawskiego koniec historii nadal się nie dokonał – pisze minister spraw zagranicznych Republiki Czeskiej.

W czwartek przypada rocznica wydarzenia, które w sposób zasadniczy wpłynęło na dalszą historię Republiki Czeskiej i pozostałych krajów byłego bloku wschodniego. Dokładnie przed 30 laty, 1 lipca 1991 roku, przedstawiciele państw Układu Warszawskiego (Bułgarii, Czechosłowacji, Węgier, Polski, Rumunii i ZSRR) w Pałacu Czernińskim w Pradze ostatecznie zakończyli istnienie tej organizacji. Poprzedziła to decyzja o rozwiązaniu struktur wojskowych podjęta w lutym 1990 r. w Budapeszcie.

Instrument Sowietów

I chociaż Układ Warszawski nosił nazwę od stolicy Polski, to pomysł zawarcia Układu o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej, jak brzmiała jego oficjalna nazwa, zrodził się w sowieckiej Moskwie. Również tam decydowano o głównym kierunku współpracy, strategii paktu i rozwoju jego zdolności wojskowych. W okresie zimnej wojny Układ Warszawski był ważnym instrumentem Związku Radzieckiego, który pozwalał mu konkurować z demokratycznymi państwami Zachodu przy jednoczesnym utrzymywaniu kontroli nad wschodnioeuropejskimi państwami satelickimi, niekiedy i za pomocą siły. Tym Układ Warszawski zasadniczo różnił się od NATO, w którym kraje demokratyczne decydują o wszystkim na zasadzie jednomyślności.

Mimo że państwa Układu Warszawskiego deklarowały, iż jest to sojusz wyłącznie obronny, nie ma wątpliwości co do jego ofensywnego...