Inflacyjny wstrząs dopiero przed nami

źródło: Rzeczpospolita

źródło: Rzeczpospolita

źródło: Rzeczpospolita

Polski przemysł w 2021 r. był zdumiewająco odporny na zaburzenia w łańcuchach dostaw. Szczególnie udany był listopad, gdy produkcja podskoczyła o 15,2 proc. r./r. W grudniu, jak szacują ekonomiści, wzrosła przeciętnie o 13 proc.

źródło: Rzeczpospolita

Skokowy wzrost cen surowców i energii elektrycznej podbija koszty producentów. Skutkiem jest coraz szybszy wzrost cen produkcji sprzedanej przemysłu. W grudniu, jak szacują ekonomiści, wyniósł on 13,4 proc. r./r.

źródło: Rzeczpospolita

Wskaźnik PMI, który mierzy koniunkturę w przemyśle przetwórczym na podstawie ankiety wśród menedżerów logistyki firm, sugeruje, że jesienią sektor zaczął tracić impet. W grudniu PMI prawdopodobnie ponownie się nieco obniżył.

źródło: Rzeczpospolita

Aktywność w budownictwie (oczyszczona z wpływu czynników sezonowych) jest wciąż niższa niż przed pandemią, inaczej niż aktywność w przemyśle i handlu. Ale pod koniec 2021 r. wzrost produkcji budowlanej wyraźnie przyspieszył.

źródło: Rzeczpospolita

Ekonomiści mają obawy, że wysoka inflacja może tłumić popyt konsumpcyjny. W wynikach sprzedaży detalicznej (mierzonej w sklepach zatrudniających co najmniej dziesięć osób) tego zjawiska na razie jednak nie widać.

źródło: Rzeczpospolita

Do listopada aż w pięciu miesiącach 2021 r. inflacja przewyższyła nawet skrajne szacunki ekonomistów. To pokazuje, że stała się zjawiskiem nieprzewidywalnym. Do szacunków, wedle których w grudniu wyniosła 8,3 proc., należy podchodzić ostrożnie.

źródło: Rzeczpospolita

Inflacja bazowa, która nie obejmuje cen energii i żywności, w grudniu prawdopodobnie przebiła 5 proc. rok do roku. To sugeruje, że inflację ogółem napędzają także czynniki krajowe: silny popyt oraz wzrost płac.

źródło: Rzeczpospolita

Po eksplozji w 2020 r. wzrost podaży pieniądza (tzw. agregatu M3, który obejmuje m.in. gotówkę w obiegu oraz depozyty w bankach) wyraźnie wyhamował. Ten trend powinien się utrzymać m.in. z powodu słabnącego popytu na kredyt.

źródło: Rzeczpospolita

Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw prawdopodobnie rosło w 2021 r. szybciej, niż pokazują oficjalne dane. Dowiemy się o tym w styczniu, gdy GUS zaktualizuje dane, dodając podmioty, które osiągnęły próg dziesięciu pracowników.

źródło: Rzeczpospolita

Duży popyt na pracowników w połączeniu z malejącym bezrobociem skutkuje coraz szybszym wzrostem wynagrodzeń. Pod koniec 2021 r. płace wspomogły premie wypłacane z wyprzedzeniem, aby ubiec podwyżki podatków.

źródło: Rzeczpospolita

W grudniu 2020 r. ekonomiści zazwyczaj przewidywali, że 2021 r. stopa bezrobocia zakończy na poziomie 6,2 proc. Obecnie szacują, że zmalała do 5,4 proc., wracając praktycznie

źródło: Rzeczpospolita

Szybki wzrost eksportu, a w 2020 r. także tąpnięcie importu sprawiły, że w ostatnich latach Polska osiągała nadwyżkę na rachunku obrotów bieżących. Skok cen surowców i importu sprawił, że w 2021 r. na rachunek ten wrócił deficyt.

źródło: Rzeczpospolita

W październiku wzrost polskiego eksportu towarów przyhamowały zaburzenia w globalnych łańcuchach dostaw, które paraliżują niemiecki przemysł – głównego odbiorcę polskich produktów. Listopad, jak szacują ekonomiści, był nieco lepszy.

źródło: Rzeczpospolita

Import towarów do Polski od marca rośnie w tempie przekraczającym 20 proc. rok do roku. Początkowo był to efekt niskiej bazy odniesienia sprzed roku, ostatnio jednak import napędzają przede wszystkim wysokie ceny surowców.

źródło: Rzeczpospolita

Późna reakcja RPP na inflację, spór Polski z Komisją Europejską oraz aprecjacja dolara nie sprzyjały w 2021 r. sile złotego. Ekonomiści nie spodziewają się, aby początek 2022 r. przyniósł poprawę sytuacji polskiej waluty

źródło: Rzeczpospolita

Dolar amerykański w 2021 r. zyskiwał na wartości wobec większości walut świata, także wobec złotego. Oczekiwania na podwyżki stóp procentowych w USA prawdopodobnie podtrzymają siłę dolara na początku 2022 r.

źródło: Rzeczpospolita

Rentowność dziesięcioletnich obligacji skarbowych Polski (zmienia się w kierunku odwrotnym do ceny) pod koniec grudnia sięgała 3,64 proc. W styczniu, jak przewidują ekonomiści, wyniesie średnio 3,6 proc. Ich zdaniem przecena obligacji dobiega końca.

źródło: Rzeczpospolita

Najbliższe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, zaplanowane na 4 stycznia, przyniesie podwyżkę stopy referencyjnej NBP z 1,75 do 2,25 proc. – przewidują ekonomiści, ale część z nich liczy się z podwyżką tej stopy do 2,5 proc.

źródło: Shutterstock

Podstawowe produkty żywnościowe miały dotąd 5-proc. stawkę VAT

Polska gospodarka ponownie okazała się odporna na problemy, które trapiły dużą część globu. W rozpoczętym właśnie roku poznamy koszty tego sukcesu.

Największą niespodzianką minionego roku był wyskok inflacji. Zamiast o 2,5 proc., jak pod koniec 2020 r. przewidywali ekonomiści, ceny dóbr i usług konsumpcyjnych zwiększyły się średnio o ponad 5 proc. To zaskoczenie sprawiło, że prognozy na 2022 r. ekonomiści formułują z dużą pokorą. Zespół z PKO BP, który pod wieloma względami miał najcelniejsze wśród banków przewidywania na 2021 r., swój nowy raport prognostyczny zatytułował nawet „Po omacku". W środku, podobnie jak inni progności, analitycy z PKO BP przez wszystkie przypadki odmieniają słowo „niepewność".

– Tak wielu pytań dotyczących mechanizmów funkcjonowania gospodarki w Polsce nie było od czasu transformacji ekonomicznej, a na świecie od czasu szoku energetycznego z lat 70. XX w. – mówi Piotr Bujak, główny ekonomista tej instytucji.

Co do jednego ekonomiści wątpliwości jednak nie mają: inflacja będzie – średnio rzecz biorąc – jeszcze wyższa niż w 2021 r. I dopiero w najbliższych kwartałach zobaczymy jej konsekwencje.

Ceny na łasce rządu

Uczestnicy noworocznej ankiety prognostycznej „Rzeczpospolitej" najczęściej prognozują, że wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, w 2022 r. wzrośnie średniorocznie o 7,2 proc....