Konstytucja 3 maja 1791 roku

autor zdjęcia: Zamek Królewski w Warszawie

źródło: Rzeczpospolita

„Konstytucja 3 maja 1791 roku”. Jan Matejko malował ten obraz od stycznia do października 1891 r.

Przypadająca w tym roku 231. rocznica uchwalenia konstytucji Rzeczypospolitej to doskonała okazja, by uważniej przyjrzeć się słynnemu dziełu Jana Matejki stworzonemu przez mistrza na 100-lecie tego doniosłego wydarzenia.

Artysta, urodzony 24 czerwca 1838 r. w Krakowie, a zatem pod zaborem austriackim, w niegdyś potężnej Polsce, pierwsze sukcesy zaczął odnosić już w latach 60. XIX w. – wtedy powstały jego wybitne obrazy: „Stańczyk” oraz „Kazanie Piotra Skargi”. Spośród ponad 300 swych prac kilka wielkoformatowych płócien malarz podarował narodowi polskiemu, a ponadto ówczesnemu papieżowi przekazał „Sobieskiego pod Wiedniem”, a Francja otrzymała od niego „Joannę d’Arc”.

Matejko cieszył się uznaniem zarówno wśród arystokracji i mieszczan, jak i światowego środowiska artystycznego. W 1870 r. po namalowaniu „Unii lubelskiej” w Paryżu odznaczono go Legią Honorową. Wkrótce został dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, a także honorowym członkiem akademii: paryskiej, berlińskiej, praskiej i wiedeńskiej. Wykształcił wielu malarzy, a jego najważniejszymi uczniami byli m.in. Mehoffer, Wyspiański, Tetmajer i Malczewski – wybitni przedstawiciele polskiego modernizmu. Zmarł po pęknięciu wrzodu żołądka 1 listopada 1893 r., mając zaledwie 55 lat. Spoczął w grobowcu rodzinnym w głównej alei na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. W czasie jego pogrzebu bił dzwon Zygmunt, a w ostatniej drodze mistrzowi pędzla towarzyszyły tysiące krakowian chcących oddać hołd artyście, który swoimi obrazami przywracał...