Premier wygrał z gminą

Naczelny Sąd Administracyjny ocenił legalność działań premiera w sprawie podziału środków z FDS. To kolejny ważny wyrok w sprawie dotyczącej funkcjonowania rządowych funduszy celowych dedykowanych samorządom.

9 lutego 2022 r. NSA wydał pierwszy wyrok w którym merytorycznie wypowiedział się na temat legalności rozdziału środków z Funduszu Dróg Samorządowych (dalej: FDS). Sprawę prowadzono pod sygnaturą I GSK 1647/21. Należy zaznaczyć, że tezy omawianego rozstrzygnięcia znajdują zastosowanie do oceny zasad działania Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg (dalej: RFRD), który na mocy wejścia w życie ustawy z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2338) zastąpił FDS. Zmiana nazwy funduszu nie skutkowała zmianą jego istoty, lub zasadniczą zmianą zasad działania tego państwowego funduszu celowego.

Problem z funduszami

Omawiany wyrok należy uznać za świadectwo instytucjonalnego problemu w polskim porządku prawnym. Władze centralne od kilku lat prowadzą politykę tworzenia kolejnych funduszy celowych, których środki dedykowane są samorządom. Realizując tę politykę utworzono Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (pierwotnie FDS), Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych (RFiL) i Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych (FPŁ). Z funkcjonowaniem rządowych funduszy celowych wiąże się kilka zasadniczych kłopotów.

Pierwszy polega na tym, że przychody trafiające do samorządowych budżetów z takich funduszy nie odpowiadają katalogowi rodzajów dochodów...