Dryfujemy w złym kierunku

autor zdjęcia: Krzysztof Skłodowski

źródło: Rzeczpospolita

Polski kapitalizm upodabnia się do modelu śródziemnomorskiego – ocenia prof. Ryszard Rapacki, wykładowca SGH.

Czy Polska jest jeszcze krajem kapitalistycznym?

Sam się nad tym często zastanawiam. Definicji kapitalizmu jest całe multum, ale jeśli przyjąć, że istnieją trzy filary tego systemu gospodarczego – dominująca rola własności prywatnej, duże znaczenie mechanizmu rynkowego dla alokacji zasobów oraz motyw zysku jako podstawowe kryterium podejmowania decyzji – to Polska pozostaje krajem kapitalistycznym. Ale w wyniku zmian, które nastąpiły po 2015 r., jest to kapitalizm obciążony coraz liczniejszymi przypadłościami, z wieloma elementami obcymi, zaczerpniętymi nawet z socjalizmu, i coraz mniej efektywny. To samo dotyczy Węgier po 2010 r.

A co właściwie stało się po 2015 r.? Rola państwa w gospodarce wzrosła, zwiększyła się skala interwencjonizmu i poziom wydatków publicznych w stosunku do PKB. Wzrosło znaczenie spółek Skarbu Państwa, a wielu ekonomistów kwestionuje niezależność banku centralnego. Ale czy to wszystko nie wpisuje się w globalne tendencje związane z ostatnimi kryzysami, najpierw pandemią Covid-19, a teraz kryzysem energetycznym?

Istnieje kilka popularnych typologii modeli kapitalizmu. Jedna z nich wyróżnia w tzw. świecie zachodnim dwie odmiany tego systemu: liberalną gospodarkę rynkową, której w innej popularnej klasyfikacji odpowiada model...