Ostatnia twierdza Hitlera

autor zdjęcia: Bundesarchiv, Bild 101II-MW-3722-03 / Kramer / CC-BY-SA 3.0 / Pbrks / Wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

28 marca 1942 r. brytyjski HMS „Campbeltown”, wypełniony ładunkami wybuchowymi, zniszczył suchy dok w okupowanym przez Niemców Saint-Nazaire (został naprawiony dopiero w 1947 r.)

autor zdjęcia: PNA/Hulton Archive/Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Żołnierze Wehrmachtu z rękami nad głowami idą do alianckiej niewoli po poddaniu cytadeli, fortyfikacji na skraju Saint-Malo we Francji, 17 sierpnia 1944 r.

autor zdjęcia: AFP

źródło: Rzeczpospolita

Charles de Gaulle, wówczas szef Rządu Tymczasowego, gdy wizytował zrujnowaną Bretanię w czerwcu 1945 r., wyjątkowo honorował Saint-Nazaire

Niedaleko plaż, gdzie 6 czerwca 1944 r. lądowali alianci, Niemcy jeszcze przez 11 miesięcy bronili Wału Atlantyckiego.

Charles de Gaulle, wówczas szef Rządu Tymczasowego, gdy wizytował zrujnowaną Bretanię w czerwcu 1945 r., wyjątkowo honorował Saint-Nazaire u ujścia Loary, gdzie – jak szczególnie podkreślał – naprawdę skończyła się wojna w Europie. Istotnie, chociaż resztę Francji wyzwolono w sierpniu i wrześniu 1944 r., niemiecka okupacja miasta przetrwała kapitulację Rzeszy. Twierdza poddała się dopiero 11 maja 1945 r., po oblężeniu trwającym prawie osiem miesięcy. Saint-Nazaire było ostatnim, lecz nie jedynym francuskim portem, z którego zrezygnowali alianci. Również inne enklawy na atlantyckim wybrzeżu trzymały się do upadku Berlina.

Twierdza Europa

Niemcy szykowali odparcie morskiej inwazji, odkąd w 1942 r. podjęli budowę Wału Atlantyckiego. Miliony ton zbrojonego betonu chroniły niemiecką Twierdzę Europa pasem fortec od Norwegii aż po Hiszpanię, dźwigając płonną nadzieję sztabów, że bunkry uniemożliwią desant. Dopiero jesienią 1943 r., gdy widmo zachodniego frontu zajrzało okupantowi w oczy, wzięto pod uwagę skuteczne lądowanie aliantów.

Zapewne na taką ewentualność Hitler ogłosił portowe miasta Francji twierdzami, począwszy od Dunkierki, przez Hawr i Cherbourg w Normandii, aż po Royen u ujścia Żyrondy koło Bordeaux. Nim przyszła wiosna, listę Atlantikfestungen wzmocniły: Calais, gdzie oczekiwano desantu, port...