Tajemnica brazylijskiej tożsamości

autor zdjęcia: Index Fototeca/East News

źródło: Rzeczpospolita

Czarni niewolnicy na tzw. fazendzie specjalizującej się w produkcji cukru z trzciny cukrowej

Żeby zrozumieć historię Brazylii, trzeba poznać charakter ludzi zamieszkujących ten kraj. A to naprawdę trudne zadanie, bo to jedno z najbardziej wymieszanych rasowo i kulturowo społeczeństw.

Kolonialne społeczeństwo brazylijskie zaczęło się organizować pod względem ekonomicznym i prawnym już od 1532 r. Nie oznacza to jednak, że Portugalczycy nie mieli wcześniej doświadczenia w tworzeniu tego typu form organizacyjnych. W rzeczywistości Portugalczycy mieli już za sobą sto lat bogatych doświadczeń pracy w tropikach Indii i Afryki. W naszej historiografii utrwalił się obraz Portugalczyka jako europejskiego najeźdźcy, który nęka rdzenne ludy podbitych regionów tropikalnych. To jednak obraz w pewnym stopniu fałszywy.

Na początku trzeba bowiem podkreślić jedno: XVI-wieczni Portugalczycy to ludzie o nadzwyczajnych zdolnościach organizacyjnych. Budowa solidnego społeczeństwa kolonialnego, którego podstawą było dobrze zorganizowane rolnictwo, jest dowodem portugalskiego geniuszu. Pomijam już wszelkie kwestie dotyczące transportu morskiego, sztuki żeglugi na najwyższym poziomie, genialnej orientacji przestrzennej i nadzwyczajnej intuicji, z jaką najwyraźniej rodzą się Portugalczycy. Wystarczy przyjrzeć się, jak przemieniali merkantylną gospodarkę afrykańską w świetnie zorganizowane faktorie. To doświadczenie przeniosą w latach 30. XVI wieku do São Vicente i Pernambuco, zamieniając te osady we wzorcowe centra kolonialne.

Kim jest Portugalczyk?

Zarzuca się im, że w Ameryce tropikalnej ukształtowali...