O gwarancji trwałości sędziowskiego statusu

Komisja Wenecka w swojej opinii podjęła próbę zastosowania międzynarodowych standardów do procedowanej nowelizacji ustawy o KRS. Dziwić może tylko to, że dopiero jej stanowisko wywołało refleksję projektodawców.

W polskim parlamencie nadal trwają prace legislacyjne nad zmianami w ustroju Krajowej Rady Sądownictwa. Wydaje się jednak, że po przedłożeniu przez Senat RP (8 maja 2024 r.) poprawki dopuszczającej do nowego KRS sędziów powołanych po 2017 r. ich intensywność zdecydowanie osłabła. Stan taki powiązany został z zapowiedzią prezydenta RP niepodpisania ustawy pozbawiającej znaczną grupę sędziów prawa wyborczego do KRS (tak J. Dubois, O rozdwojeniu jaźni, Rzeczpospolita z 29 maja 2024). Jednak przyczyny zahamowania tych prac szukać należy raczej w treści przedłożonej przez Komisję Wenecką opinii (8 maja 2024 r.), odnoszącej się do proponowanego ustroju KRS.

Komisja zakwestionowała bowiem w istocie główny filar przyjętej przez Sejm (12 kwietnia 2024 r.) ustawy, tj. pozbawienie biernego prawa wyborczego do KRS sędziów, którzy zostali powołani po przeprowadzeniu reformy wymiaru sprawiedliwości z 2017 r. (art. 2 ust. 2). W opinii Komisja trafnie zwróciła uwagę, że automatyczne wykluczenie z grona kandydatów do KRS dużej grupy sędziów (szacowanej przez Komisję między 2,5 tys. a 3 tys. na około 10 tys. wszystkich sędziów) musi rodzić pytania o proporcjonalność ograniczenia ich praw (pkt 43 opinii). Przyjęte w Sejmie rozwiązania...