Polska szkoła między wiedzą a dogmatem

Cele systemu oświaty nie zatrzymują się na wiedzy i rozumie. Z drugiej strony rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami.

Podejmując rozważania na temat realizacji celów i zadań oświatowych, natychmiast na myśl przychodzi pytanie o to, czym powinna być oświata. Odwołując się do słownikowych definicji „oświaty”, „oświeconego” i „oświecenia”, można stwierdzić, że powinna być ona procesem kształcenia, upowszechniania przydatnej wiedzy i kultury w społeczeństwie, powinna prowadzić do kreowania ludzi oświeconych, czyli wykształconych i światłych, a idąc dalej, powinna odwoływać się do rozumu i wiedzy jako sensu epoki oświecenia.

Czy więc w oświacie jest miejsce na treści dogmatyczne, czyli twierdzenia przyjmowane za pewne i prawdziwe jedynie na mocy autorytetu osoby, która je wygłasza, bez możliwości ich weryfikacji, przeprowadzenia badań takich twierdzeń, bez możliwości krytycznego spojrzenia na ów autorytet? Czy oświata powinna umożliwiać systematyczne wpajanie młodym osobom owych dogmatów, niezależnie od tego, czy osoby te świadomie się na to godzą, czy może jednak wyłącznie uczyć i wychowywać wedle prawideł wiedzy i rozumu? Wątpliwości te potwierdza treść normatywna zarówno ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. DzU z 2024 r., poz. 737 z późn. zm., dalej jako u.p.o.), jak i ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. DzU z 2024 r., poz. 750 z późn. zm.).

Problem rządu czy samorządu?

Określone w art. 1 u.p.o. cele systemu oświaty, odczytywane...