Morze, nasze morze...

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Defilada marynarzy z okazji Dni Morza, czerwiec 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Załadunek kompanii szturmowej Kriegsmarine na pokład „Schleswig-Holsteina” w Pilawie

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Obrona Wybrzeża, 1 września – 2 października 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Gen. Friedrich Eberhardt podczas walk o Kępę Oksywską

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kmdr Włodzimierz Steyer, dowódca Rejonu Umocnionego Hel

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kontradmirał Józef Unrug, dowódca floty i dowódca obrony Wybrzeża

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Strzelcy I Batalionu Obrony Narodowej wracają do koszar z kopania umocnień na Kępie Oksywskiej, 21 sierpnia 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemcy wyłamują szlaban na polskim punkcie granicznym Sopot – Gdynia, 1 września 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Szczątki bombowca Ju-87 strąconego przez polską obronę przeciwlotniczą na Oksywiu

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Oddział gdańskiej Landespolizei wkracza na terytorium Polski, 1 września 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Żołnierz piechoty polskiej na stanowisku, ćwiczenia sprzed wojny

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Esesmani z jednostki „Heimwehr Danzig” podczas walk na Kępie Oksywskiej

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemiecki pancernik szkolny „Schleswig-Holstein” ostrzeliwuje polskie pozycje w rejonie Gdyni

źródło: Rzeczpospolita

Atak piechoty i marynarzy, inscenizacja historyczna, Kosakowo, 2006 r. (fot: Piotr Rusiniak)

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemcy na ulicach Gdyni, 14 września 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemckie działo ostrzeliwuje Oksywie z Portu Gdyńskiego

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Zniszczone polskie działo 100 mm z baterii Canet na Oksywiu

źródło: Rzeczpospolita

Groby poległych polskich żołnierzy w pobliżu portu wojennego na Oksywiu (hugo jaeger/time life pictures)

źródło: Rzeczpospolita

Żołnierze niemieccy usuwają polskie godło z budynku Leśnictwa Gołębiewo pod Gdynią (bundesarchiv)

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wrak stawiacza min ORP „Gryf” w porcie wojennym na Helu

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Polscy jeńcy i marynarze wzięci do niewoli na Oksywiu

źródło: Rzeczpospolita

Lufa działa 152,4 mm z baterii cyplowej im. Heliodora Laskowskiego na Helu (Fundacja Polonia Militaris)

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Stanowisko niemieckiego ckm podczas walk na Helu

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niszczyciele „Burza” i „Wicher” oraz okręt podwodny „Żbik” z wizytą w Sztokholmie

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Polskie trałowce „Czajka” i „Rybitwa” podczas parady Marynarki Wojennej w 1936 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

ORP „Wicher”

źródło: Wikipedia

Okręt muzeum ORP „Błyskawica” przy nabrzeżu Portu Gdyńskiego

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kpt Jan Grudziński, współorganizator ucieczki „Orła” z Tallina, a następnie jego dowódca

Ponad nadmorską, 50-metrową wysoczyzną unoszą się kłęby czarnego dymu. Płoną koszary, magazyny i warsztaty. Pośród ruin, w prowizorycznych okopach bronią się rozbite oddziały. Resztki żołnierzy tworzą naprędce linię obrony. W zabudowania wdarła się już piechota napastnika. Ostatnie reduty obrońców milkną. Nazwa Kępa Oksywska wywodzi się podobno z języka wikingów. Wieczorem, 19 września 1939 roku, na wzniesieniu panują zdobywcy w mundurach feldgrau. Ostatni poza Półwyspem Helskim polski punkt oporu na Wybrzeżu padł...

Przebieg granicy na Pomorzu Gdańskim dobitnie pokazywał trudności, przed jakimi stanęła Polska w obliczu wojny obronnej 1939 roku. Wąski pas polskiego terytorium od wschodu ograniczała Zatoka Gdańska, a od zachodu niemiecka część Pomorza. Bardziej na południe korytarz pomorski sąsiadował z niemieckimi Prusami Wschodnimi, a w środek wcinało się terytorium Wolnego Miasta Gdańska. Brakowało też naturalnych przeszkód terenowych, obrońcy mogli więc liczyć jedynie na lesiste pagórki i zabudowania.

Nieco lepiej wyglądała sytuacja od strony morza. Półwysep Hel wychodzi w nie głęboko, dając artylerii możliwość ostrzału sporej części Zatoki Gdańskiej i Puckiej oraz statków wchodzących tu z otwartych wód. Sama Zatoka Gdańska jest dosyć płytka, co ogranicza swobodę działania okrętów podwodnych. Niemcy nie posiadali

wystarczających środków desantowych do zdobycia Helu od strony morza. Z kolei opanowanie wąskiego półwyspu od strony lądu wobec silnej obrony było bardzo trudne. Jak się okazało, był to największy atut Polaków w tej batalii.

Agresorzy

Niemcy nie mogli się zabrać do zdobywania polskiego wybrzeża bez odizolowania regionu od reszty Polski. Do ataku na bazy morskie w Gdyni-Oksywiu i na Helu niepotrzebne były wojska pancerne – po przecięciu korytarza pomorskiego miały z Prus Wschodnich pędzić jak najszybciej w głąb Polski,...