Hitler i Stalin gotują się do starcia

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Narada wojenna w kwaterze Hitlera – nad mapą pochylają się włoski dyktator Mussolini, feldmarszałek Keitel, Hitler i gen. Jodl

źródło: Corbis

Sowiecka brygada pancerna zmierza na front, czerwiec 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Żołnierze sowieccy wzięci do niewoli, 22 czerwca 1941 r.

źródło: Corbis

Gen. Heinz Guderian z oficerami nad granicą niemiecko-sowiecką na Bugu, czerwiec 1941 r.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Przebieg ofensywy niemieckiej na ZSRR między 22 czerwca a końcem września 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Żołnierze dywizji SS „Totenkopf” w północnej Rosji, wrzesień 1941 r.

źródło: Bundesarchiv

Dwaj niemieccy piechurzy przed atakiem na ZSRR

źródło: AKG/EAST NEWS, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Żołnierze niemieccy i włoscy przy obalonym pomniku Stalina, Ukraina, jesień 1941 r.

źródło: Corbis

Artylerzyści torują drogę niemieckiej kolumnie zmotoryzowanej, Białoruś, lato 1941 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Sowieccy jeńcy niosą rannego towarzysza, lato 1941 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Plakat francuskiego rządu Vichy przedstawiający wojnę na Wschodzie jako krucjatę przeciwko bolszewizmowi

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemiecka kolumna pancerna pod Witebskiem, lipiec 1941 r.

źródło: Archiwum

Niemieckie czołgi na Białorusi, lipiec 1941 r.

źródło: Corbis

Jakow Dżugaszwili, syn Stalina, wzięty do niewoli pod Smoleńskiem 24 lipca 1941 r.

źródło: Bundesarchiv

Załoga sowieckiego czołgu T-26 poddaje się Niemcom, wschodnia Białoruś, sierpień 1941 r.

źródło: Corbis

Sowiecki marszałek Siemion Timoszenko

źródło: bundesarchiv, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Gen. Dmitrij Pawłow, nieudolny dowódca Frontu Zachodniego, rozstrzelany na rozkaz Stalina

źródło: Corbis

Żołnierze sowieccy bronią drogi ze Smoleńska do Moskwy, jesień 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

„Ojczyzna-matka wzywa!” – sowiecki plakat propagandowy, 1941 r.

źródło: Corbis

Sowieckie działo przeciwlotnicze, czerwiec 1941 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemiecki generał podczas przeglądu rumuńskiej dywizji piechoty na Ukrainie, jesień 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Jeńcy sowieccy z jednostek rozbitych w kotle pod Bialymstokiem, początek lipca 1941 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemieccy motocykliści podczas walk pod Kijowem, sierpień 1941 r.

źródło: Corbis

Kołchoźnicy kopią rów przeciwczołgowy na Ukrainie, lato 1941 r.

źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Sowiecki czołg ciężki KW-1 z napisem „Zwycięstwo będzie z nami”, wrzesień 1941 r.

źródło: RIA NOVOSTI

Sowiecka piechota idzie do kontrataku, jesień 1941 r.

źródło: Bundesarchiv

Niemiecki żołnierz patrzy na zdobyty Kijów, połowa września 1941 r.

źródło: Bundesarchiv

Niemieccy kawalerzyści w płonącej wsi pod Mohylewem nad Dnieprem, koniec sierpnia 1941 r.

źródło: AKG/EAST NEWS, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Zniszczony czołg sowiecki KW-1 pod Kownem, lipiec 1941 r.

źródło: AKG/EAST NEWS, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Jeńcy sowieccy w obozie w Konotopie na Ukrainie, jesień 1941 r.

Od 1940 roku w stosunkach niemiecko-sowieckich współpraca miesza się z nieufnością. Obie strony wspólnie cieszą się z podboju Polski. Przez mosty na Bugu toczą się pociągi z sowieckim zbożem i niemieckimi artykułami przemysłowymi.

NKWD i gestapo organizują wspólne konferencje, gdzie obmyśla się politykę niszczenia polskiego ruchu oporu. Ale Związek Sowiecki zaczyna też budzić w Trzeciej Rzeszy zaniepokojenie.

Gdy Hitler zajęty jest podbojem Francji, ZSRR anektuje kraje nadbałtyckie, a w czerwcu 1940 roku Stalin zabiera Rumunii Mołdawię. Najbliższe otoczenie Hitlera dochodzi do wniosku, że Stalin chce za dużo, a przez rozbudowę potencjału militarnego będzie wywierał na Niemcy dyplomatyczne naciski. Hitler decyduje się rozwiązać ten problem radykalnie, a przy okazji zrealizować swe wielkie pragnienia – zniszczyć centrum światowego komunizmu i uzyskać „przestrzeń życiową” dla Niemców.

Od 1941 roku coraz więcej dywizji niemieckich kierowanych jest na ziemie polskie, do Prus Wschodnich i na Węgry.

Przez znakomicie rozbudowaną siatkę wywiadowczą, tzw. Czerwoną Orkiestrę, z całej Europy i Japonii zaczynają dochodzić na Kreml sygnały o planowanej niemieckiej inwazji. Podobne informacje płyną kanałami dyplomatycznymi, głównie z Wielkiej Brytanii. Stalin nie podejmuje jednak żadnych kroków. Dywizje stacjonujące przy granicy z Niemcami mają zakaz prowokowania sojusznika w jakikolwiek sposób. Stalin chce utrzymać pozory przyjaźni do momentu, gdy rozbudowywany od lat potencjał militarny pozwoli na wykonanie potężnego uderzenia w imię wyzwolenia „mas pracujących Europy” i uwolnienia ich od faszyzmu. Niemiecki atak na...