Przejąć inicjatywę i olśnić cały świat

źródło: zl/archiwum „mówią wieki"

Pododdział pancerny z Dywizji SS „Das Reich” jedzie na front pod Kurskiem, czerwiec 1943 r.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Zmagania wojsk niemieckich i sowieckich w 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Żołnierze Dywizji SS „Leibstandarte Adolf Hitler” w zdobytym Charkowie, 15 marca 1943 r.

źródło: EAST NEWS

Niemieckie tygrysy w drodze na front pod Biełgorodem, lipiec 1943 r.

źródło: AKG/East News

Sowieckie czołgi KW-1 jadą na front pod Orłem, czerwiec 1943 r.

źródło: EAST NEWS

Czołgiści sowieccy z 6. Gwardyjskiego Pułku Czołgów przed bitwą pod Kurskiem, lipiec 1943 r.

źródło: Corbis

Sowieckie czołgi i katiusze ostrzeliwują pozycje wyjściowe Niemców przed rozpoczęciem operacji „Zitadelle”, 5 lipca 1943 r. (fot: Dmitri Baltermants collection)

źródło: RIA Novosti/East News

Sowiecki żołnierz poległy podczas bitwy pod Kurskiem, lipiec 1943 r.

źródło: EAST NEWS

Zniszczone czołgi sowieckiej 2. Armii Pancernej

źródło: bridgeman art library

Niemiecka piechota przed natarciem, 5 lipca 1943 r.

źródło: EAST NEWS

Sowiecka piechota na pozycjach obronnych pod Kurskiem – wsród piechurów strzelcy obsługujący rusznice ppanc. PTRD i PTRS

źródło: RIA Novosti/East News

Atak sowieckich czołgów i piechoty pod Kurskiem

źródło: EAST NEWS

Sowieccy artylerzyści prowadzą ostrzał nacierających Niemców, bitwa pod Kurskiem

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Gen. Konstanty Rokossowski, pod Kurskiem dowódca Frontu Centralnego

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Feldmarszałek Erich von Manstein, dowódca Grupy Armii Południe – co ciekawe, obaj mieli polskich przodków

źródło: RIA NOVOSTI

Atak sowieckich samolotów szturmowych Il-2 pod Kurskiem

źródło: EAST NEWS

Niemieckie działo samobieżne Ferdynand i ciągnik z armatą kal. 88 mm.

źródło: EAST NEWS

Czołgi Mk III Valentine – przekazane ZSRR przez Brytyjczyków w ramach programu Lend-Lease - i piechota podczas bitwy kurskiej

źródło: EAST NEWS

Sowieckie T-34 zmierzają na pole walki

źródło: EAST NEWS

Czołgi z Dywizji SS „Totenkopf” pod Prochorowką, 11 lipca 1943 r.

źródło: RIA NOVOSTI

Pole bitwy pancernej pod Prochorowką, 12 lipca 1943 r.

źródło: EAST NEWS

Sowiecka piechota podczas kontrofensywy pod Kurskiem, 15 lipca 1943 r.

źródło: EAST NEWS

Wraki niemieckich czołgów pod Prochorowką, lipiec 1943 r.

źródło: AKG/East News

Ranny niemiecki oficer przy zniszczonym dziale, walki pod Orlem, lipiec 1943 r.

źródło: RIA NOVOSTI

Rozbita niemiecka pantera pod Prochorowką

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Zniszczony czołg niemiecki i sowiecki na polu bitwy pod Prochorowką, lipiec 1943 r.

Gen. Heinz Guderian tak podsumował wielką bitwę pod Kurskiem: „Wskutek niepowodzenia operacji »Zitadelle« ponieśliśmy zdecydowaną klęskę. Wojska pancerne, uzupełnione z tak wielkim trudem, doznały ciężkich strat w ludziach i sprzęcie i stały się na długo niezdolne do walki. [....] Odtąd na froncie wschodnim nie było już ani chwili spokoju”.

Klęska niemieckiej 6. Armii pod Stalingradem wywołała wstrząs w społeczeństwie niemieckim. Pierwszy raz zniszczona została cała armia. Inicjatywa strategiczna na froncie wschodnim przeszła w ręce sowieckie. Mimo to armia niemiecka nadal stanowiła potężną siłę. W związku z wydarzeniami politycznymi w pierwszej połowie 1943 roku (m.in. odkryciem grobów polskich oficerów w Katyniu) pozycja ZSRR w koalicji antyhitlerowskiej nieco osłabła. Równocześnie alianci, nie mając dostatecznych sił, przesuwali termin otwarcia drugiego frontu w Europie. Mając to wszystko na uwadze, Stalin nakazał rozpoczęcie tajnych rozmów z Trzecią Rzeszą o separatystycznym pokoju. Hitler odrzucił sowieckie propozycje, gdyż uważał, że tylko zwycięstwo nad Armią Czerwoną zmusi Stalina do rzeczywistych ustępstw. Planowany sukces militarny miał podnieść morale armii i cywilów.

22 lutego 1943 roku, jeszcze przed przygotowaniem planu nowej ofensywy, rozpoczęła się operacja Grupy Armii „Południe” feldmarszałka Ericha von Mansteina przeciwko sowieckim frontom – Woroneskiemu i Południowo-Zachodniemu. 6 marca 4. Armia Pancerna i Armijna Grupa „Kempf” natarły na sowiecką 3. Armię Pancerną. Zadanie zdobycia miasta przypadło II Korpusowi SS. Trzy dni później na przedmieścia Charkowa wkroczyli grenadierzy z Dywizji SS „Das Reich”.

12 marca Charków został zajęty. W tym samym czasie Dywizja SS „Totenkopf” śmiałym...