Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Dyplomacja kanonierek

24 grudnia 2010 | Bitwy i wyprawy morskie | Piotr Szlanta
Francuska fregata pancerna „La Gloire”, rys. Franc, ois G. Roux, 1880 r.
źródło: Bridgeman Art Library
Francuska fregata pancerna „La Gloire”, rys. Franc, ois G. Roux, 1880 r.
Wielki admirał Alfred von Tirpitz, twórca niemieckiej floty dalekomorskiej
źródło: Archiwum autora
Wielki admirał Alfred von Tirpitz, twórca niemieckiej floty dalekomorskiej
Alfred Tyler Mahan, oficer US Navy, teoretyk imperializmu morskiego
źródło: Archiwum autora
Alfred Tyler Mahan, oficer US Navy, teoretyk imperializmu morskiego
Banknot 100-markowy, na którym propagowano rozbudowę niemieckiej floty
źródło: Archiwum „Mówią Wieki"
Banknot 100-markowy, na którym propagowano rozbudowę niemieckiej floty
Podział Maroka na mocy tratatu w Fezie i rekompensaty francusko-niemieckie w Afryce Równikowej, 1911 – 1912
autor zdjęcia: Leszek Nabiałek
źródło: Rzeczpospolita
Podział Maroka na mocy tratatu w Fezie i rekompensaty francusko-niemieckie w Afryce Równikowej, 1911 – 1912
Mundury marynarki francuskiej, litografia niemiecka
źródło: Bridgeman Art Library
Mundury marynarki francuskiej, litografia niemiecka
Oficerowie i żołnierze niemieckich oddziałów kolonialnych w Afryce, rys. Richard Knoetel
źródło: AKG/East News
Oficerowie i żołnierze niemieckich oddziałów kolonialnych w Afryce, rys. Richard Knoetel
Wizyta cesarza Wilhelma II w Tangerze, marzec 1905 r.
źródło: Archiwum autora
Wizyta cesarza Wilhelma II w Tangerze, marzec 1905 r.
Wilhelm II w otoczeniu marynarzy
źródło: Archiwum autora
Wilhelm II w otoczeniu marynarzy
Eskadra niemieckich okrętów wojennych
źródło: Archiwum autora
Eskadra niemieckich okrętów wojennych
Ćwiczenia marokańskiej artylerii pod kierunkiem francuskiego oficera, ilustracja z „Le Petit Journal”, marzec 1911 r.
źródło: AKG/East News
Ćwiczenia marokańskiej artylerii pod kierunkiem francuskiego oficera, ilustracja z „Le Petit Journal”, marzec 1911 r.
Maroko w klinice – karykatura niemiecka, sierpień 1911 r.
źródło: AKG/East News
Maroko w klinice – karykatura niemiecka, sierpień 1911 r.
Wyładunek francuskich wojsk kolonialnych w Maroku, ilustracja z „Le Petit Journal”, kwiecień 1911 r.
źródło: AKG/East News
Wyładunek francuskich wojsk kolonialnych w Maroku, ilustracja z „Le Petit Journal”, kwiecień 1911 r.
Francuski oficer dekoruje marokańskich żołnierzy, ilustracja z „Le Petit Journal”, marzec 1912 r.
źródło: AKG/East News
Francuski oficer dekoruje marokańskich żołnierzy, ilustracja z „Le Petit Journal”, marzec 1912 r.
Egzekucja szpiega podczas zamieszek  w Maroku, ilustracja z „Le Petit Journal”, 1912 r.
źródło: Corbis
Egzekucja szpiega podczas zamieszek w Maroku, ilustracja z „Le Petit Journal”, 1912 r.
 Niemiecka kanonierka „Panther” podczas rejsu, 1911 r.
źródło: AKG/East News
Niemiecka kanonierka „Panther” podczas rejsu, 1911 r.
Krążownik „Berlin” na redzie Agadiru widziany z marokańskiego fortu, 1911 r.
źródło: Archiwum autora
Krążownik „Berlin” na redzie Agadiru widziany z marokańskiego fortu, 1911 r.
 „Panther” przy nabrzeżu w Agadirze
źródło: Bridgeman Art Library
„Panther” przy nabrzeżu w Agadirze
Brytyjski minister spraw zagranicznych Edward Grey
źródło: Archiwum autora
Brytyjski minister spraw zagranicznych Edward Grey
Brytyjski kanclerz skarbu David Lloyd George
źródło: Archiwum autora
Brytyjski kanclerz skarbu David Lloyd George
Karykatura niemiecka na spór mocarstw o Maroko, maj 1911 r.
źródło: AKG/East News
Karykatura niemiecka na spór mocarstw o Maroko, maj 1911 r.
Karykatura na pierwszy kryzys marokański: brytyjski król Edward VII zachęca Mariannę – symbol Francji, do skosztowania marokańskiego „tortu”
źródło: AKG/East News
Karykatura na pierwszy kryzys marokański: brytyjski król Edward VII zachęca Mariannę – symbol Francji, do skosztowania marokańskiego „tortu”
Budowa wież działowych dla pancerników  w zakładach Kruppa
źródło: Archiwum autora
Budowa wież działowych dla pancerników w zakładach Kruppa
Produkcja silników okrętowych w niemieckiej fabryce, XIX/XX wiek
źródło: Archiwum autora
Produkcja silników okrętowych w niemieckiej fabryce, XIX/XX wiek
Francuski pancernik, rys. Albert Sebille, 1909 r.
źródło: Bridgeman Art Library
Francuski pancernik, rys. Albert Sebille, 1909 r.
Pocztówka przedstawiająca francuską interwencję w Dahomeju oraz wizytę okrętów francuskich w rosyjskim Kronsztadzie
źródło: Bridgeman Art Library
Pocztówka przedstawiająca francuską interwencję w Dahomeju oraz wizytę okrętów francuskich w rosyjskim Kronsztadzie
Włoska pocztówka propagandowa ukazująca zdobycie Trypolisu, 1911 r.
źródło: Bridgeman Art Library
Włoska pocztówka propagandowa ukazująca zdobycie Trypolisu, 1911 r.
Książę Iwakura, pierwszy poseł Japonii w USA, wypływa z portu Jokohama, akwarela japońska, XIX w.
źródło: Bridgeman Art Library
Książę Iwakura, pierwszy poseł Japonii w USA, wypływa z portu Jokohama, akwarela japońska, XIX w.
Otwarcie Kanału Kilońskiego – wówczas Kanału Cesarza Wilhelma II – w 1895 r.
źródło: Archiwum autora
Otwarcie Kanału Kilońskiego – wówczas Kanału Cesarza Wilhelma II – w 1895 r.
Admirał Tirpitz jako Posejdon, niemiecki rysunek propagandowy
źródło: Archiwum autora
Admirał Tirpitz jako Posejdon, niemiecki rysunek propagandowy
Port wojenny na niemieckiej wyspie Helgoland
źródło: Archiwum autora
Port wojenny na niemieckiej wyspie Helgoland
Podpisanie traktatu w sprawie Maroka w Fezie, 30 marca 1912 r.
źródło: hulton/corbis
Podpisanie traktatu w sprawie Maroka w Fezie, 30 marca 1912 r.
Francja przynosi Maroku pokój, oświatę i dobrobyt, ilustracja z „Le Petit Journal”, listopad 1911 r.
źródło: AKG/East News
Francja przynosi Maroku pokój, oświatę i dobrobyt, ilustracja z „Le Petit Journal”, listopad 1911 r.
 Ubiory marynarskie dla dzieci, kartka pocztowa z 1886 r.
źródło: Archiwum autora
Ubiory marynarskie dla dzieci, kartka pocztowa z 1886 r.
Mury miejskie Fezu, w którym w 1912 r. zawarto traktat o podziale Maroka
źródło: Archiwum autora
Mury miejskie Fezu, w którym w 1912 r. zawarto traktat o podziale Maroka
Cesarz Wilhelm II z żoną i dziećmi ubranymi po marynarsku
źródło: Archiwum autora
Cesarz Wilhelm II z żoną i dziećmi ubranymi po marynarsku

Aby zmusić słabsze państwa do ustępstw, mocarstwa europejskie i stany zjednoczone na przełomie XIX i XX wieku odwoływały się do groźby użycia siły. Do osiągnięcia celu zazwyczaj wystarczała demonstracja militarna z wykorzystaniem ograniczonych sił morskich, głównie lekkich krążowników i kanonierek stacjonujących w bazach rozsianych po świecie.

Okręty strzegły także linii komunikacyjnych łączących metropolię z koloniami, szlaków handlowych oraz interweniowały w sytuacjach kryzysowych, np. w razie zagrożenia życia i majątku swoich obywateli przebywających w krajach ogarniętych zamieszkami czy wojnami domowymi. Na określenie tego procederu ukuto termin „dyplomacja kanonierek”.

Wśród najbardziej znanych przykładów takich demonstracji można wymienić m.in. misję amerykańskiej eskadry komandora Matthew Perry’ego do Japonii w 1853 r., która wymusiła otwarcie tego kraju na świat zewnętrzny, wpłynięcie eskadry brytyjskiej na morze Marmara w 1878 roku, co miało odwieść zwycięskich Rosjan od wkraczania do Istambułu, demonstrację eskadry francusko-brytyjskiej u wybrzeży Egiptu w 1882 roku oraz blokadę wybrzeży Wenezueli na przełomie 1902 i 1903 roku przez siły brytyjsko-niemiecko-włoskie w celu zmuszenia władz w Caracas do spłaty kredytów. Jednak najbardziej znanym przykładem jest tzw. skok Pantery do Agadiru w 1911 roku.

Nasza przyszłość leży na morzu

Flota u schyłku XIX wieku pełniła wiele funkcji pozawojskowych. Poza zapewnieniem obrony wybrzeża, szlaków handlowych i rozrzuconych po świecie posiadłości kolonialnych stanowiła symbol nowoczesności, postępu technicznego i naukowego oraz ludzkiego geniuszu. Na niewielkiej, zamkniętej stalowym kadłubem przestrzeni korzystano bowiem z najnowszych wynalazków...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8811

Spis treści

Pierwsza strona

Moje Podróże

Zamów abonament