Gdzie białe roztrąca się morze

źródło: BEW

Pałac Tyszkiewiczów w Połądze

W czerwcu 1820 r. do nadbałtyckiej Połągi przyjechał skromny nauczyciel z Kowna Adam Mickiewicz, by morskimi kąpielami wzmocnić swe ciało i duszę.

Zamieszkał w jednej z rybackich chat przy dzisiejszej reprezentacyjnej ulicy największego litewskiego kąpieliska, alei Vytauto. Tu po raz pierwszy w życiu zobaczył morze. Nie wiadomo, czy kąpiele przyniosły spodziewane korzyści dla zdrowia przyszłego wieszcza, ale znalazły odbicie w jego dziełach. W „Konradzie Wallenrodzie” pisał: „... na wybrzeżu Połągi/Gdzie grzmiącymi piersiami białe roztrąca się morze/I z pienistej gardzieli piasku strumienie wylewa”.

Skrawek bałtyckiego wybrzeża na północ od hanzeatyckiej Kłajpedy – wydarty przez Litwinów kawalerom mieczowym i Krzyżakom, którzy w XIII/XIV w. bezustannie najeżdżali te ziemie – był od średniowiecza litewskim oknem na świat wciśniętym między dwie niemieckie ściany, Prusy i Kurlandię. Małej Połądze przypadła rola portu, dzięki któremu do brzegów Wielkiego Księstwa mogły przybijać statki handlowe nawet z Anglii i Holandii. Do czasu, bo w początkach XVIII w. Karol XII...