Sukces czy porażka budżetów obywatelskich

W styczniu 2021 r. mijają 3 lata od momentu wpisania do ustawy samorządowych budżetów obywatelskich. Oznacza to, że przez dwa ostatnie pełne lata budżetowe samorządy musiały zmierzyć się z niekiedy obowiązkowymi budżetami partycypacyjnymi.

Ustawa z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz. U. poz. 130 z późn. zm.) usankcjonowała praktykę prowadzenia konsultacji społecznych w formie budżetu obywatelskiego.

Ustawowe ramy

Do czasu wejścia w życie tej ustawy konsultacje tego rodzaju były prowadzone tylko na podstawie prawa miejscowego. Ustawa z 11 stycznia 2018 r. ujednoliciła zasady, na jakich mają opierać się budżety obywatelskie. Ponadto wprowadzono obowiązek wdrożenia budżetów partycypacyjnych w miastach na prawach powiatu, w której to procedurze rozdysponowaniu podlega co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.

Zmienione przepisy weszły w życie 31 stycznia 2018 r. Oznacza to, że miasta na prawach powiatu musiały sporządzić i wykonać budżety na lata 2019 i 2020 z uwzględnieniem zadań wybranych w budżecie partycypacyjnym. Doświadczenia z tego okresu pozwalają na ocenę obowiązujących rozwiązań prawnych w tym zakresie.

Kto wybiera projekty

Budżet obywatelski, z założenia, jest instrumentem prawnym mającym na celu zwiększenie udziału mieszkańców w zarządzaniu wspólnotami samorządowymi do których przynależą. Ustawodawca przyjął, że...