Pierwsze polskie samojazdy

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Radwan – prototyp samochodu „dla ludu”

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Ralf-Stetysz – polski samochód produkowany w latach 1924–1929 w Paryżu i Warszawie

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Polski Fiat 508 od 1935 r. produkowany był na licencji w PZInż. w Warszawie

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Inżynier Tadeusz Tański przy skonstruowanym przez siebie CWS T-1

CWS T-1, którego można było złożyć i rozłożyć za pomocą jednego klucza, supernowoczesny Lux-Sport czy Radwan – zgrabny prototyp samochodu „dla ludu”, to tylko niektóre osiągnięcia przedwojennej polskiej motoryzacji, która mimo ograniczeń i trudności rozwijała się w bardzo ciekawym kierunku.

Stanisław Barycki był konstruktorem wizjonerem. Niestety miał pecha – za jego niezwykłymi pomysłami nie nadążała ówczesna technika. Już w 1883 r. próbował zbudować samodzielnie poruszający się pojazd mechaniczny, który miał zastąpić pojazdy konne. Wymyślony przez niego wehikuł nie przypominał jeszcze późniejszych automobili – była to unikatowa konstrukcja w formie wielkiej obręczy, wewnątrz której poruszał się właściwy pojazd z siedzeniem dla kierowcy. Pojazd ten napędzał obręcz, która jednocześnie była jego własną jezdnią. Choć pomysł był ciekawy i niezwykle innowacyjny, Jaskółce, bo tak Barycki ochrzcił swoją przedziwną konstrukcję, brakowało bardzo istotnego elementu – jednostki napędowej. Benzynowy silnik spalinowy Nikolausa Otto był świeżym wynalazkiem (1876 r.) i nie dotarł jeszcze do Polski, a silnika parowego Barycki nie znosił. Jak to często z wizjonerami bywa, społeczeństwo uznało go za niegroźnego dziwaka. Budując kolejne prototypy, stracił cały majątek i zmarł w zapomnieniu w przytułku dla ubogich. Tak więc Jaskółka Baryckiego motoryzacyjnej wiosny w Polsce nie uczyniła i musiało minąć kolejnych kilkanaście lat, zanim pierwsze automobile z prawdziwego zdarzenia pojawiły się nad Wisłą.

Przełom nastąpił w sierpniu 1896 r., kiedy do warszawskiego Składu Maszyn i Narzędzi Rolniczych, należącego...