Na granicy światów

autor zdjęcia: Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

1 sierpnia 1944 r. w Warszawie wybuchło powstanie przeciwko okupującym Polskę Niemcom. Powstańcy z AK byli słabo uzbrojeni, a mimo to dzielnie walczyli przez 63 dni. Na zdjęciu: oddział niemieckich żołnierzy przemieszczający się przez zrujnowaną Warszawę

autor zdjęcia: Zofia Brzezińska

źródło: Rzeczpospolita

Jerzy Mordasewicz, ps. Bolek, żołnierz Batalionu „Kiliński” AK

autor zdjęcia: thebarchive

źródło: Rzeczpospolita

Polski plakat z okresu II wojny światowej wzywający rodaków do walki z niemieckim okupantem

Powstańcy zawsze respektowali postanowienia genewskie – mówi Jerzy Mordasewicz, ps. Bolek, uczestnik powstania warszawskiego.

1 sierpnia 1944 r. stanął pan do walki o stolicę, ryzykując dla niej swoje młode życie, mimo że nie jest pan rodowitym warszawiakiem. Pochodzi pan z Włodawy na Lubelszczyźnie. Co sprawiło, że w 1941 r. przeniósł się pan do Warszawy?

Pozostawienie rodzinnego domu, szkoły i przyjaciół nie było decyzją łatwą, ale konieczną. W mieście szerzyły się bowiem pogłoski, że Niemcy planują wielką obławę na młodych ludzi. Jako najsilniejsze fizycznie i najbardziej twórcze, a także najbardziej skore do buntów jednostki mieliśmy zostać wywiezieni na roboty przymusowe do Rzeszy. Włodawianie wykazywali się przecież jeszcze we wrześniu 1939 r. ogromnym hartem ducha – pod koniec września na mocy rozkazu gen. Franciszka Kleeberga utworzono tzw. Rzeczpospolitą Włodawską, ostatni poza Helem i upadającą Warszawą bastion niepodległej II RP. Niemcy zdawali więc sobie sprawę, że stąpają po cienkim lodzie. Starali się ujarzmić niepokorne miasto. Szczególnie okrutnie obeszli się z jego żydowskimi mieszkańcami, którzy przed wojną stanowili niemal połowę ludności Włodawy. Tysiące Żydów zamordowano w obozie zagłady w Sobiborze. Ponadto cały czas czuliśmy na plecach oddech drugiego okupanta – tuż za przepływającym przez Włodawę Bugiem znajdowały się już tereny Rzeczypospolitej zajęte przez Związek Radziecki. To już był jednak zupełnie inny...