Jaskiniowa metryka malarskiej palety

autor zdjęcia: João Zilhão/ICREA

źródło: Rzeczpospolita

65 tys. lat temu w andaluzyjskiej jaskini Ardales neandertalczycy pozostawili czerwone ślady malowane ochrą

Kto pierwszy tworzył sztukę? Czy już neandertalczycy, czy dopiero ich młodsi kuzyni Homo sapiens? Wprawdzie przez dziesięciolecia przeważał pogląd, że pierwszeństwo na tym polu nie należy do wygasłego już archaicznego gatunku, lecz najnowsze odkrycia archeologiczne pozwalają w to wątpić.

W amerykańskim prestiżowym piśmie naukowym „PNAS” („Proceedings of the National Academy of Sciences”) ukazał się artykuł o tym, że 65 tys. lat temu w andaluzyjskiej jaskini neandertalczycy pozostawili czerwone ślady malowane ochrą – naturalnym barwnikiem, jakim jest tlenek żelaza. Po co to zrobili?

Jaskinia Ardales znajduje się na południu Hiszpanii, w prowincji Málaga; oddalona jest o 50 km od śródziemnomorskiego wybrzeża. Miejscowi nazywają ją Cueva de Doña Trinidad. Wejście do pieczary, zasypane od tysięcy lat, odsłoniło się w naturalny sposób po trzęsieniu ziemi, jakie nawiedziło tamten rejon w 1821 r. Okazało się, że grota ma półtora kilometra długości. W 1918 r. słynny badacz epoki kamienia francuski ksiądz Henri Breuil odkrył w tej jaskini sztukę z epoki lodowej: wizerunki zwierząt – jeleni, koni, ptaków – oraz ludzkie sylwetki; dotychczas zidentyfikowano ich ponad tysiąc.

Chronologiczna niespodzianka

W wyniku wieloletnich badań archeolodzy ustalili, że pieczara była zasiedlana w dwóch okresach – 45 tys. oraz 20 tys. lat temu. Jednak podczas ostatnio przeprowadzonych analiz malowideł, mających na celu dokładne – nie zaś „na oko archeologa” – ustalenie ich wieku, wyszło na jaw, że 24 czerwone plamy zidentyfikowane jako „elementy malarskie” są o wiele starsze. Powstały około 65 tys. lat temu, a zatem w czasach, gdy ani na Półwyspie...