Gwiazda Argeadów

autor zdjęcia: Photo12/BE&W

źródło: Rzeczpospolita

Po przegranej przez Persów bitwie pod Issos Aleksander Wielki zdobył nie tylko liczne łupy. Do niewoli wziął żonę Dariusza III, jego matkę, dwie córki i sześcioletniego syna Ochosa (obraz Paola Veronese)

autor zdjęcia: Luis García

źródło: Rzeczpospolita

Fragment „Bitwy pod Gaugamelą” (relief wyrzeźbiony w kości słoniowej, XVIII w.). Do starcia między wojskami Aleksandra i Dariusza III doszło 1 października 331 r. p.n.e.

autor zdjęcia: Museo Archeologico Nazionale Naples

źródło: Rzeczpospolita

Fragment mozaiki przedstawiający Aleksandra Wielkiego w czasie bitwy z Dariuszem III – pod Issos w listopadzie 333 r. p.n.e.

Jedno z największych imperiów w dziejach powstało za krótkiego życia tylko jednego władcy. I chodź po jego śmierci Macedończycy zasiadali na wielu tronach starożytnego świata, to już nigdy nie wyruszyli na podbój nowych obszarów tak, jak za życia Aleksandra Wielkiego.

Od zarania cywilizacji jedna zasada sprawdza się niezmiennie: jeżeli nie wiadomo, co jest przyczyną konfliktu, to niemal zawsze chodzi o pieniądze. Tak też było w V wieku przed Chrystusem, kiedy odmowa płacenia przez Greków haraczu Persom stała się przyczyną wojen, które w ostateczności starły imperium perskie. Rozwścieczony nieposłuszeństwem Greków perski król Dariusz I wysłał przeciwko Grekom wyprawę karną pod dowództwem swojego zięcia Mardoniusza. Persowie przeliczyli się jednak w ocenie greckich zdolności bojowych i ponieśli spektakularną klęskę w bitwie pod Maratonem 12 września 490 r. p.n.e. Także następca Dariusza, król Kserkses I, przekonał się o męstwie Greków pod Termopilami w sierpniu 480 r. p.n.e. i w bitwie morskiej pod Salaminą 28 września 480 r. p.n.e.

Spektakularne zwycięstwa Greków nad Persami miały także swoje odzwierciedlenie w niezwykłym rozwoju kultury helleńskiej. Koniec wojen grecko-perskich zapoczątkował złoty okres w kulturze greckiej. Jednak wymuszona potrzebami obronnymi jedność greckich polis okazała się nietrwała. W połowie IV wieku p.n.e. coraz bardziej skłócone miasta-państwa znalazły się (z wyjątkiem Sparty) w żelaznym uścisku jednego hegemona – króla Macedonii Filipa II. Dzięki żelaznej dyscyplinie i przeorganizowaniu armii Filip II uczynił...