Czy można weryfikować wszystkie podstawy wykluczenia

Zagadnienie dotyczące przesłanek wykluczenia wykonawców z udziału w postępowaniach stanowi jeden z kluczowych elementów tzw. systemu zamówień publicznych.

Przepisy prawa zamówień publicznych, wzorem unijnych dyrektyw, przewidują dwie kategorie przesłanek wykluczenia wykonawców z postępowania w sprawie zamówienia publicznego, tj. tzw. przesłanki obligatoryjne i tzw. przesłanki fakultatywne. Obie kategorie mają fundamentalne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania rynku zamówień publicznych, a związane z nimi kontrowersje są przedmiotem wielu orzeczeń, zarówno sądów krajowych, jak i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Co prawda sam podział na przesłanki obligatoryjne i fakultatywne istniał już na gruncie poprzednio obowiązujących dyrektyw, jednak wątpliwości co do znaczenia wprowadzenia tego podziału i jego skutków nie zostały do końca wyjaśnione ani w orzecznictwie, ani w obecnych przepisach.

Kwestia fakultatywności

O ile jasne jest, że w przypadku przesłanek obligatoryjnych zamawiający ma obowiązek weryfikowania okoliczności w nich opisanych i w przypadku ich wystąpienia, wykluczania wykonawców z postępowania (celowo pomijam tu kwestię ewentualnego korzystania przez nich z instytucji tzw. samooczyszczenia), o tyle kwestia fakultatywności taka oczywista nie jest.

Trzeba pamiętać, że to państwa członkowskie mogą zdecydować o tym, czy i które z przesłanek fakultatywnych zostaną włączone do porządku krajowego. Dyrektywy nie wskazują przy tym tego, co owa fakultatywność znaczy....