Zamilczenie historii

Jeśli opowieść o bohaterach snuta przez władzę ma zamazywać grzechy okupacji, to trudno to zaakceptować.

27.V.1944, sobota: Jezus Marja, jak ja drżę – że zwycięstwo bolszewicko-angielskie mogłoby oddać znowu Polskę w ręce Żydów. Na myśl, że nasze miasteczka mogłyby sie znów zamrowić tym posępnym czarnym tłumem – wszystko nam z rąk wydzierającym – zimny dreszcz mnie przechodzi i żyć się nie chce.

27.I.1945, również sobota: Trapią mnie też posępne rozmyślania - cierpię na myśl, że Żydzi pod protekcją Rosji mogą znów zawładnąć życiem gospodarczem kraju - co by to za piekielna krzywda była - A nie wolno nam będzie zabronić im, by tu mieszkali (…)

Tak wyglądały resentymenty czołowej polskiej pisarki, nominowanej do Nobla. Generacje Polaków uczyły się z jej książek kochać ojczyznę. Swoje słowa Maria Dąbrowska zapisała już po Zagładzie. Zna je jednak w wolnej Polsce pewnie z 300 osób, bo taki był nakład pierwszego bez skreśleń wydania jej „Dzienników” przez PAN w 2009 r.

Polskie tabu

Wyparto świadomość, że w XX w. polscy patrioci, a nawet bohaterowie, byli często ostrymi antysemitami. Tak jak i masy ludowe. Podobnie działo się w tych krajach Europy, które odzyskały niepodległość. Większość dążyła tam do ujednolicenia narodowego, zwano to „odżydzaniem”. Antysemityzmu nie uniknęły społeczeństwa Zachodu. Jednak Zagłada, będąca jego konsekwencją, doprowadziła tam do bezwzględnego potępienia każdej postaci antysemityzmu. Tak nie stało się w naszym...