Czynne prawo wyborcze

Jak wyłożył Trybunał Konstytucyjny, Konstytucja RP wymienia przesłanki czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach do Sejmu, Senatu i prezydenta, a także przesłanki czynnego prawa wyborczego w wyborach samorządowych (art. 62, art. 99, art. 127 ust. 3 Konstytucji RP). Zauważył również, że Konstytucja RP przesądza też o najważniejszych elementach procesu wyborczego, takich jak zasady zarządzania wyborów, ustalania ich wyników i stwierdzania ważności, przy czym oczywiście stopień konstytucjonalizacji poszczególnych rodzajów wyborów jest różny.

Najpełniejszej regulacji konstytucyjnej podlegają „pięcioprzymiotnikowe” wybory do Sejmu i „czteroprzymiotnikowe” wybory prezydenta. Mniejszym stopniem konstytucjonalizacji charakteryzują się wybory do Senatu, gdyż ustrojodawca nie przesądza ich równości oraz nie określa systemu wyborczego, który znajduje w wyborach tych zastosowanie. Z kolei w najmniejszym stopniu regulacji konstytucyjnej podlegają wybory samorządowe – ustawa zasadnicza nie wskazuje przesłanek biernego prawa wyborczego do organów samorządu terytorialnego, zasad zarządzania wyborów samorządowych, ustalania ich wyników i stwierdzania ważności. Ponadto ostatnie z wyborów, do których kodeks wyborczy znajduje zastosowanie, tj. wybory do Parlamentu Europejskiego, w ogóle nie są objęte regulacją konstytucyjną.

Trybunał...