orzecznictwo

Kontynuując problematykę poruszoną w poprzednim artykule, należy zwrócić uwagę na szczególny aspekt nieważności czynności prawnej w przypadku naruszenia norm prawa karnego.

W judykaturze podniesiono, że przez czynność prawną mającą na celu obejście ustawy należy rozumieć czynność wprawdzie nieobjętą zakazem ustawowym, ale przedsięwziętą w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez ustawę. Odwołując się do bliżej nieskonkretyzowanej doktryny, Sąd Najwyższy przybliżył też, iż czynność mająca na celu obejście ustawy zawiera pozór zgodności z ustawą, ponieważ jej treść nie zawiera elementów wprost sprzecznych z ustawą, ale skutki, które wywołuje i które objęte są zamiarem stron, naruszają zakazy lub nakazy ustawowe. Mowa tu o zakazach lub nakazach wynikających z norm bezwzględnie obowiązujących (iuris cogentis) oraz semiimperatywnych, gdyż tylko one zabraniają kształtowania stosunków prawnych w sposób z nimi niezgodny. Funkcja art. 58 kodeksu cywilnego – ponownie z powołaniem się na niesprecyzowaną doktrynę – polega na tym, aby zapobiegać powstawaniu stosunków prawnych zakazanych przez system prawny, a wspomniane zakazy lub nakazy mogą wynikać z norm rangi ustawowej każdej z gałęzi prawa, także z norm prawa publicznego. Mogą to być również zakazy wynikające z norm prawa karnego, chociaż w razie ich naruszenia stosuje się w zasadzie właściwe dla nich sankcje określone w...