Zawyżenie stawki VAT w sprzedaży konsumenckiej i co dalej

W wyniku niedopatrzenia lub błędnie rozpoznanej podstawy prawnej podatnikom zdarza się zastosować zawyżoną stawkę VAT. Większość sądów zgadza się, że w takim przypadku mają oni prawo skorygować stawkę i kwotę podatku, a w konsekwencji także deklarację podatkową.

Na ryzyko zastosowania zawyżonej stawki VAT są szczególnie narażone przedsiębiorstwa wielobranżowe prowadzące intensywną „sprzedaż paragonową” na rzecz konsumentów i mające w swojej ofercie szeroki asortyment, dla którego ustawa przewiduje różne stawki podatku. Kwestię tę najlepiej zobrazować na przykładzie

Przykład

Sklep sprzedaje pieprz mielony konsumentom i opodatkowuje taką transakcję stawką VAT 23 proc., podczas gdy prawidłowa stawka podatku wynosi 8 proc. W konsekwencji przedsiębiorca będzie musiał wpłacić do budżetu państwa zwiększoną kwotę VAT wynikającą z zawyżonej stawki, a konsument – jako że kwota VAT stanowi element cenotwórczy produktów – zapłaci większą cenę, niż miałby to miejsce w przypadku zastosowania prawidłowej stawki. Przyjmijmy do celów tego przykładu, że cena netto pieprzu mielonego to 10 zł, kwota podatku wynosi więc w takim przypadku 2,3 zł (zamiast prawidłowej 0,8 zł). Przedsiębiorca zazwyczaj w takim przypadku nie jest w stanie zidentyfikować przepłacającego klienta, a sam występuje o korektę podatku z 23 proc. na 8 proc., jako że kwota należnego podatku dla budżetu państwa jest większa, niż to wynika z ustawy. Innymi słowy, występuje nadpłata VAT.

Prawidłowa stawka wynika z art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146ef ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, w myśl których dla towarów i usług...