Kiedy ZUS może wstrzymać wypłatę?

Na wniosek - jeśli świadczeniobiorca wybierze korzystniejsze świadczenie pielęgnacyjne, gdy okaże się, że prawo do świadczenia nie istniało lub gdy pojawiła się nowa okoliczność – to tylko część sytuacji uzasadniających wstrzymanie wypłaty emerytury albo renty.

ZUS może wstrzymać wypłatę świadczeń. Zasady jej wstrzymania nie były powszechnie zrozumiałe, wielokrotnie stając się przedmiotem zainteresowania judykatury.

Podstawowe warunki wstrzymania wypłaty świadczeń zostały ujęte w art. 134 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. DzU z 2024 r., poz. 1631 z późn. zm., dalej: u.e.r.f.u.s.). Prawodawca uznał – w jego ust. 1 – że wypłatę świadczeń wstrzymuje się, jeżeli:

(1) powstaną okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do świadczeń lub ustanie tego prawa;

(2) osoba pobierająca świadczenia, mimo pouczenia lub żądania organu rentowego, nie przedłoży dowodów stwierdzających dalsze istnienie prawa do świadczeń;

(3) osoba uprawniona do świadczeń nie poddała się badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu, bez uzasadnionych przyczyn, mimo wezwania organu rentowego;

(4) okaże się, że prawo do świadczeń nie istniało;

(5) świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu rentowego. Wprowadzono ponadto unormowanie, które precyzuje – w ust. 2 – że wstrzymanie wypłaty świadczeń następuje, poczynając od miesiąca:

– przypadającego po miesiącu, w którym ustało prawo do świadczenia ustalone wskutek okresowej niezdolności do pracy;

– w którym została wydana decyzja o wstrzymaniu wypłaty w przypadkach, o których mowa w ust. 1...