Czy Izrael mógł zaatakować Iran?

autor zdjęcia: materiały prasowe

źródło: Rzeczpospolita

autor zdjęcia: AFP

źródło: Rzeczpospolita

Izraelskie rakiety spadają w Iranie na obiekty cywilne. We wtorek zniszczyły kilka budynków w Teheranie (na zdjęciu ekipy ratownicze przeszukujące gruzy w poszukiwaniu ludzi)

Biorąc pod uwagę prawo międzynarodowe, atak Izraela na Iran jest bardzo trudny do obrony.

Uzasadnieniem kolejnego ataku Izraela na Iran jest niedopuszczenie do sytuacji, w której Iran posiada broń atomową i środki jej przenoszenia, co w połączeniu z deklaracjami o dążeniu do zniszczenia Izraela miałoby stanowić zagrożenie nie tylko dla bezpieczeństwa, ale w ogóle dla przetrwania tego państwa. Skala izraelskich ataków i ich konsekwencje, zarówno te, które już wystąpiły, jak i możliwe w przyszłości, każą postawić pytanie o to, czy izraelski atak jest możliwy do usprawiedliwienia w świetle prawa międzynarodowego.

Wojna prewencyjna czy wyprzedzająca?

Aby wyjaśnić to zagadnienie, warto najpierw zwrócić uwagę na dwa bardzo istotne w tym kontekście pojęcia: wojna prewencyjna (ang. prevention war) oraz wojna wyprzedzająca (czy też uprzedzająca; ang. preemptive war). Wojna prewencyjna to atak na domniemanego przeciwnika odpowiednio wcześniej – po to, aby go osłabić, ograniczyć możliwości rozwoju jego potencjału wojskowego, zniechęcić do ewentualnego ataku, zmienić układ sił na korzyść państwa podejmującego wojnę prewencyjną itp. Zagrożenie ma w tym przypadku charakter domniemany, które to domniemanie może opierać się na różnych przesłankach, np. deklaracjach i/lub groźbach przedstawicieli danego państwa, doświadczeniach historycznych, rozwoju armii i/lub przemysłu wojskowego, zawieraniu sojuszy z innymi państwami, które mogą być postrzegane jako...