Wędrujący Żyd, który bronił też krzyża

Czy zgodnie z zasadą nullum crimen sine lege Kain nie popełnił przestępstwa? „Czasem Biblia mówi najgłośniej, gdy milczy” – tłumaczy prof. Joseph H. H. Weiler, wykładowca Uniwersytetu Nowojorskiego, wierzący Żyd, intelektualista, prawnicza ikona.

"(...) ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz" (Rdz 2,17), czyli o prawie boskim i prawie naturalnym

Skąd Kain miał wiedzieć, że zabicie Abla jest przestępstwem? Wszak dziesięcioro przykazań zostało objawione Mojżeszowi dopiero na górze Synaj, po ucieczce z Egiptu. Bóg w Raju ustanowił jedynie zakaz jedzenia owocu „z drzewa poznania dobra i zła” (Rdz 2,17). Czy zatem Kain nie popełnił przestępstwa, zgodnie z zasadą nullum crimen sine lege, a tym samym został niesłusznie ukarany? A może zasadność kary wynikała z prawa naturalnego, które obowiązuje wszędzie i każdego? Okazuje się, że uważna lektura pierwszych rozdziałów Księgi Rodzaju może stanowić (nie tylko) dla prawników niezwykle ciekawą lekcję.

Wykład „Kain i Abel: pierwsze morderstwo i narodziny prawa naturalnego” został wygłoszony przez prof. Josepha H. H. Weilera podczas uroczystości związanych z przyznaniem Nagrody Mikołaja Kopernika Fides et Ratio w Toruniu 3 czerwca 2025 r. Z kronikarskiego obowiązku opiszę toruńską uroczystość (krótko) i laureata (nie da się krótko), a następnie postaram się przybliżyć (w skrócie) refleksje laureata nad pierwszym morderstwem.

Dialog wiary i rozumu

Nagroda Fides et Ratio została ustanowiona w ubiegłym roku przez marszałka województwa kujawsko-pomorskiego. Przyznawana jest...