Polski sierpień 1980 roku

autor zdjęcia: PAP/Witold Jabłonowski

źródło: Rzeczpospolita

Aleksander Hall i Tadeusz Mazowiecki, kampania prezydencka w 1990 r.

autor zdjęcia: IPN

źródło: Rzeczpospolita

Podpisanie porozumienia pomiędzy komisją rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w sali BHP Stoczni Gdańskiej, 31 sierpnia 1980 r. Na środku, ze słynnym dziś długopisem w dłoni – Lech Wałęsa

autor zdjęcia: PAP/CAF/Stefan Kraszewski

źródło: Rzeczpospolita

Gdańsk, 31 października 1980 r., konferencja prasowa gdańskiej Solidarności. Na zdjęciu m.in.: Bogdan Borusewicz, Anna Walentynowicz, Andrzej Celiński

„Stłumienie strajku sierpniowego wymagałoby wielkiego przelewu krwi, bez porównania większego od tego, który nastąpił w grudniu 1981 r.” – mówi Aleksander Hall, były opozycjonista, lider Ruchu Młodej Polski, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

W tych dniach obchodzimy 45. rocznicę Porozumień Sierpniowych. Jaką ma pan o nich opinię po tych wszystkich latach?

45 lat temu uważałem, że jest to wielkie zwycięstwo, wielka szansa. Z perspektywy czasu ta opinia tylko się wzmocniła. Nie ulega dla mnie wątpliwości, że Porozumienia Sierpniowe, a to gdańskie z 31 sierpnia było szczególnie ważne, to jest jedno z największych zwycięstw Polaków w historii, nie tylko w XX w. Chociaż oczywiście nie przewidywałem, że już dziewięć lat po tych wydarzeniach będzie rząd z premierem wywodzącym się z Solidarności. Ale jest też smutna refleksja. Dziś obchody 31 sierpnia, a dzieje się to od wielu już lat, nie łączą bohaterów i niespecjalnie wciągają mieszkańców Trójmiasta czy przybyszów z Polski. Są niestety elementem podziału, który dotyczy zarówno głównych architektów tamtych wydarzeń, jak i aktualnej sceny politycznej. Dzisiaj to są odrębne obchody, często dochodzi do polemik, a nawet gorszących wydarzeń. A więc smutne, że nie potrafimy tego jednego z naszych największych zwycięstw narodowych obchodzić wspólnie. I wiem, że już za mojego życia to się nie zmieni.

Wracając do tamtych wydarzeń, czy pańskim zdaniem historia PRL prowadziła konsekwentnie w kierunku tego, co się wydarzyło 31...