Nie ma darmowych ubezpieczeń

Czy można uzależniać zawarcie umowy od wyrażenia zgody na przetwarzanie danych osobowych? Model „pay or ok” wciąż czeka na ocenę prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

W 2019 r. największy polski ubezpieczyciel PZU zaoferował wszystkim rodzicom bezpłatne ubezpieczenie ich dzieci na wakacje. Bezpłatne, ale nie darmowe. Żeby skorzystać z oferty, rodzice musieli wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych w celach marketingowych przez grupę kapitałową PZU. A więc de facto zapłacić danymi.

W związku z zainteresowaniem medialnym Urząd Ochrony Danych Osobowych wszczął postępowanie w tej sprawie. Ostatecznie nie dopatrzył się jednak naruszenia przepisów, bo w czasie trwania oferty – już po fali medialnego zainteresowania – PZU zmieniło zasady i umożliwiło klientom wycofanie zgody.

Do sprawy przyłączyła się Fundacja Panoptykon, zaskarżając decyzję prezesa UODO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W pierwszej instancji sąd uwzględnił skargę fundacji, uznając, że urząd nie ustalił wszystkich niezbędnych okoliczności. Po trzech latach, w wyroku z 12 listopada 2025 r., Naczelny Sąd Administracyjny uchylił to rozstrzygnięcie, nakazując sądowi pierwszej instancji ponowne zbadanie sprawy (sygnatura akt: III OSK 2594/22). W ustnym uzasadnieniu wskazał, że wszystkie okoliczności są już wystarczająco wyjaśnione, teraz trzeba przyjrzeć się temu, czy model „zapłać albo zgódź się” (na przetwarzanie danych w celach marketingowych; ang. „pay or ok”) jest zgodny z RODO.

Big techy kontra RODO

Sprawa przed sądami...