![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Chrześcijański antysemita nie bije
Ostatnie pięćdziesięciolecie – stwierdzał z ubolewaniem w wydanej w 1912 r. książce „Poznaj Żyda!” Teodor Jeske-Choiński – wydało tylko dwóch zdeklarowanych antysemitów. Miał na myśli samego siebie („teoretyk kierunku”) oraz Jana Jeleńskiego, którego określił krótko: „twórca sklepów chrześcijańskich”
Nie wspomniał natomiast, że Jeleński stał na czele ukazującego się od 1883 roku antysemickiego tygodnika „Rola”. W broszurce „Co to jest antysemityzm i jak go chrześcijanin-katolik rozumieć powinien” stwierdzał, że „Rola” zachęcała do „niedawania się żydom przy pomocy sposobów najzupełniej godziwych, zachęcała do zakładania sklepów polskich”. W ciągu kilkunastu lat od założenia „Roli” miało ich powstać około 3 tysięcy.
Jeleński proponował „odgrodzić się od Żydów, aby nam szkody nie czynili”. Przypisywał im („wrogom Krzyża i Ojczyzny naszej”) bowiem „pociąg do szachrajstwa i oszukaństwa” oraz „nielitościwe zdzierstwo” w handlu i przy udzielaniu kredytu, i to w sytuacji, gdy zdominowali handel i kredyt. Zalecał więc tworzenie, oprócz sklepów chrześcijańskich również kas pożyczkowo-oszczędnościowych, spółek handlowych, rzemieślniczych i kredytowych. Najwyraźniej oddając się marzeniom o przyszłych sukcesach Polaków na polu rywalizacji gospodarczej z Żydami i przewidując w związku z tym ich klęskę, pytał: „A z żydami co...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta
