System 09 zapiski o skandalu

autor zdjęcia: Mirosław Owczarek

źródło: Rzeczpospolita

Głos domagający się nowego ładu, pytający o legitymizację władzy brzmi coraz silniej. 30-latkowie patrzą na „Solidarność” i stan wojenny jako na historię. I są w stanie bez żalu porzucać liryczne jej uproszczenia, którymi częstują nas prominenci

System 09 to skandal. Poznawczy, historyczny, moralny. System 09 – nowy System społeczno-polityczny, nowy polski ład to skandal.

Jak opisać ten dziwny System, który się wyłonił i trwa 20 lat po Okrągłym Stole, prawie 30 lat po wielkiej rewolucji „Solidarności”? Kto jest zwycięzcą, kto pokonanym? Jaki był sens walki z komunizmem? Jaką naukę przynosi historia? Jakie świadectwo wystawia uczestnikom wielkiego dziejowego spektaklu? Czego wymaga od młodych, którzy przyszli na gotowe?

Liryczna historia

Pierwszym uczuciem jest zdumienie. Zdumienie, że wbici w rocznicowe ramy wciąż gotowi jesteśmy używać języka absolutnie nieprzystającego do sytuacji. Wciąż z powagą mówimy o aktorach symbolicznego spektaklu, który się rozgrywał na oczach milionów telewidzów, wciąż jesteśmy gotowi dociekać, co się działo za kulisami rozmów Okrągłego Stołu, na co się umawiano w Magdalence, nie chcąc przyznać, że dziejowy proces toczył się ponad głowami największych nawet krajowych aktorów tamtych wydarzeń i że System wyłaniał się obok, pomimo, niezależnie od ich gorących odezw, artykułów, apeli do społeczeństwa, edytoriali.

Chociaż wiemy, jak fałszywa jest liryczna historia Polski, w której bohaterska „Solidarność”, rozwaliwszy komunę, dyktuje własne warunki nowej rzeczywistości, to przecież w imię sentymentu, jakiegoś intelektualnego lenistwa nie...