Heretyk o dobrych manierach

źródło: Corbis

Tony Judt uważał, że moralnym obowiązkiem intelektualisty jest kwestionowanie prawd powszechnie przyjętych

„Był historykiem największego formatu, publicznym intelektualistą w starym stylu oraz – pod wieloma względami – bardzo odważnym człowiekiem” – napisał 6 sierpnia, w dniu śmierci Tony’ego Judta, na swej internetowej stronie „Time”. Jeszcze za życia tak właśnie bardzo często go przedstawiano – jako człowieka odważnego. Bo nie bał się mówić publicznie rzeczy, których większość amerykańskich intelektualistów mówić by się obawiała ze względu na polityczną poprawność.

Pisałem kiedyś artykuł o krytyce środowisk żydowskich, jaka w początkach kampanii wyborczej spadła na Baracka Obamę za to, że korzystał z doradztwa Zbigniewa Brzezińskiego. Wiele środowisk żydowskich w Ameryce od dawna ma złe zdanie o profesorze Brzezińskim. Nie mogłem jednak znaleźć nikogo, kto chciałby wyjaśnić mi „on the record” – dlaczego. Uczynił to dopiero Judt. – Brzeziński jest z pochodzenia Polakiem, Europejczykiem, a to, jak sam się przekonałem, będąc Brytyjczykiem, daje w oczach krytyków podstawę do oskarżeń o skłonności do antysemityzmu – wyjaśnił ze swym charakterystycznym wyspiarskim akcentem. W ustach nowojorskiego intelektualisty, tym bardziej żydowskiego pochodzenia, ta prosta prawda brzmiała niemal szokująco. Ale to właśnie był cały Tony Judt, „heretyk o dobrych manierach”, umysł podążający własnymi ścieżkami.

Dla niego nie istniała kwestia odwagi, lecz obowiązku. Uważał, że moralnym obowiązkiem intelektualisty...