Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Przejście kresowej AK na tereny Polski centralnej

30 marca 2011 | Żołnierze wyklęci | Tomasz Łabuszewski
Grupa żołnierzy  z oddziału sierż.  Władysława Janczewskiego „Lalusia” przed przejściem na zachód
źródło: Archiwum autora
Grupa żołnierzy z oddziału sierż. Władysława Janczewskiego „Lalusia” przed przejściem na zachód
Trójka kurierów grodzieńskich.  Stoją od lewej Mieczysław Górewicz „Czeński”, Jan Jung „Korkociąg” i Roman Ciarkowski „Lech”. Sokółka 1945 r.
źródło: Archiwum autora
Trójka kurierów grodzieńskich. Stoją od lewej Mieczysław Górewicz „Czeński”, Jan Jung „Korkociąg” i Roman Ciarkowski „Lech”. Sokółka 1945 r.
Oddział Władysława Janczewskiego  „Lalusia” przed wyruszeniem  na zachód,  czerwiec 1945 r.
źródło: Archiwum autora
Oddział Władysława Janczewskiego „Lalusia” przed wyruszeniem na zachód, czerwiec 1945 r.
Julian Lubasowski „Dąb”, „Lech”, „Taran”  – komendant Obwodu AK Grodno Prawy Niemen, aresztowany w grudniu 1944 r., skazany na 25 lat łagru, nigdy nie zobaczył już swojej rodziny,  zmarł w Saratowie  na przymusowym  osiedleniu
źródło: Archiwum autora
Julian Lubasowski „Dąb”, „Lech”, „Taran” – komendant Obwodu AK Grodno Prawy Niemen, aresztowany w grudniu 1944 r., skazany na 25 lat łagru, nigdy nie zobaczył już swojej rodziny, zmarł w Saratowie na przymusowym osiedleniu
Jedna z wielu ulotek kolportowanych  przez AK na Kresach  – zakazująca opuszczania tych terenów przez społeczność polską
źródło: Archiwum autora
Jedna z wielu ulotek kolportowanych przez AK na Kresach – zakazująca opuszczania tych terenów przez społeczność polską

Trwające od sierpnia 1945 do marca 1946 r. przerzuty okazały się największą tego typu planową operacją bojową w historii całej konspiracji powojennej, ze względu na jej ostateczny sukces godną ze wszech miar przypomnienia

Koniec czerwca 1945 r. nie stanowił w historii polskiego powojennego podziemia niepodległościowego żadnej istotnej daty granicznej. Dla Inspektoratu Grodzieńskiego AKO moment ten miał jednak znaczenie przełomowe.

Podporządkowanie Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj samodzielnej dotąd Armii Krajowej Obywatelskiej spowodowało, iż lansowana dotąd przez jej dowództwo koncepcja utrzymywania masowej wojskowej konspiracji za kordonem uległa zdecydowanej weryfikacji.

Ppłk Jan Rzepecki nie tylko nie miał bowiem złudzeń co do możliwości jakiejkolwiek korekty wytyczonej przez Sowietów wschodniej granicy Polski, ale był dodatkowo zwolennikiem zaprzestania działalności zbrojnej i przekształcenia owej konspiracji w kadrową organizację społeczno-obywatelską.

Próby narzucenia takiego modelu funkcjonowania całej organizacji białostockiej spełzły na niczym, a jedyną ofiarą owej koncepcji został właśnie Inspektorat Grodzieński. Zachował on wprawdzie swoje miejsce w strukturze Okręgu Białostockiego DSZ, a następnie WiN (będąc aż do 1947 r. jedyną strukturą Zrzeszenia obejmującą tereny na wschód od linii Curzona), jednak w wyniku wspomnianych przemian stał się jednostką w znacznym stopniu sztuczną. Na mocy rozkazu inspektora grodzieńskiego mjr. Władysława Szymborskiego „Bąka", „Okrasy", „Rocha" z 30 czerwca 1945 r. komendanci jego trzech obwodów (ppor. cz. w. Franciszek Ziemkowski...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8890

Spis treści
Zamów abonament