„Wicher” i „Burza” z Francji

źródło: ap photo/east news

Widok na port gdyński i kontrtorpedowce „Błyskawica” oraz „Grom” stojące na redzie, 1939 r.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Podniesienie bandery na niszczycielu ORP „Burza” w Cherbourgu, 10 sierpnia 1932 r.

źródło: NAC

Marynarz przy sterze jednego z polskich okrętów wojennych

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

źródło: hulton/corbis

„Grom” i „Błyskawica” w brytyjskim porcie, prawdopodobnie w Rosyth, jesień 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Obsługa dalmierza na ORP „Burza”, ok. 1934 r.

źródło: NAC

ORP „Błyskawica” w doku wykończeniowym w Cowes, listopad 1937 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

„Błyskawica”, „Grom” i „Burza” płyną do Wlk. Brytanii w ramach planu „Peking”, 31 sierpnia 1939 r.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Grupa oficerów ORP „Błyskawica” – w środku dowódca okrętu kmdr ppor. Konrad Namieśniowski

źródło: NAC

Gen. Władysław Sikorski wizytuje ORP „Błyskawica” w Cherbourgu, 17 listopada 1939 r.

źródło: hulton/corbis

Marynarze z ORP „Błyskawica” grają w szachy po służbie

źródło: NAC

Polscy i brytyjscy sygnaliści na ORP „Grom”, 1939 r.

źródło: hulton/corbis

Marynarze jednego z polskich okrętów przy posiłku

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

HMS „Bedouin”, uczestnik walk pod Narwikiem wspólnie z polskimi okrętami

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Zbombardowane nabrzeże portu w Narwiku, początek czerwca 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

ORP „Grom”, 1940 r

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Marynarze przy działku plot., lata 30.

źródło: NAC

Marynarze uratowani z ORP „Grom” zatopionego pod Narwikiem 4 maja 1940 r.

źródło: Archiwum

Tablica w Narwiku upamiętniająca poległych członków załogi ORP „Grom” fot. paweł drozd/wikipedia

źródło: NAC

Ćwiczenia baterii rufowej na ORP „Błyskawica”, 1943/1944 r.

źródło: NAC

Obsługa działek plot. na ORP „Błyskawica”

źródło: NAC

Brytyjczycy na prowizorycznym pomoście oczekujący na ewakuację z Dunkierki, koniec maja 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Francuski niszczyciel „Bourrasque” (tego samego typu co ORP „Burza”), przewożący żołnierzy ewakuowanych z Dunkierki, tonie pod Nieuwpoort po wejściu na minę, 30 maja 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kmdr ppor. Tadeusz Gorazdowski, dowódca ORP „Błyskawica”, odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

ORP „Błyskawica” na Morzu Północnym

źródło: hulton/corbis

Marynarze przy banderze na jednym z polskich okrętów

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Marynarze podczas wachty na mostku

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Aliancki konwój na Atlantyku

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Bombardowanie alianckiego konwoju przez niemieckie lotnictwo

źródło: NAC

ORP „Burza” podczas operacji w rejonie Narwiku, maj 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

ORP „Błyskawica” pobiera paliwo z brytyjskiego krążownika na Atlantyku, 1944 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemiecki U-Boot przewidziany do zatopienia w ramach operacji „Deadlight” – fotografia wykonana z pokładu „Błyskawicy”, 1945 r.

autor zdjęcia: B. Kubisz

źródło: Archiwum

Dzwon okrętowy z ORP „Burza” eksponowany we wnętrzu okrętu-muzeum ORP „Błyskawica”

autor zdjęcia: B. Kubisz

źródło: Archiwum

Stanowisko działek plot. na ORP „Błyskawica”

autor zdjęcia: B. Kubisz

źródło: Archiwum

Baterie dziobowe ORP „Błyskawica”

autor zdjęcia: B. Kubisz

źródło: Archiwum

ORP „Błyskawica” przy nabrzeżu w Gdyni

Były chlubą Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej. Odesłane tuż przed wybuchem wojny do Wielkiej Brytanii, we wrześniu 1939 roku uniknęły tragicznego losu innych polskich okrętów. Służąc potem u boku flot alianckich, manifestowały, że Polska mimo przegranej wojny obronnej i okupacji nie zginęła i walczy. Kontrtorpedowce – „Burza”, „Błyskawica” i „Grom”.

Po odzyskaniu niepodległości Polska nie miała portu z prawdziwego zdarzenia, a trzon jej floty stanowiły wysłużone okręty niemieckie przyznane przez aliantów. Dlatego dopiero po rozpoczęciu w 1923 roku budowy portu w Gdyni, można było myśleć o zasileniu marynarki nowymi, większymi jednostkami. Ale państwo stać było tylko na dwa kontrtorpedowce i na trzy okręty podwodne.

Kontrtorpedowce postanowiono zakupić w sojuszniczej Francji, która była ponadto skłonna udzielić Polsce długoterminowej pożyczki na ten cel. 2 kwietnia 1926 roku na podstawie upoważnienia rządu kontradm. Jerzy Świrski, szef kierownictwa Marynarki Wojennej, podpisał umowę z francuską stocznią Chantiers Naval Franc, ais. Z kilku pro- jektów wybraliśmy nowoczesną konstrukcję klasy Bourrasque. Wodowania pierwszego z niszczycieli dokonano dopiero 10 lipca 1928 roku, ukończono go dwa lata później, 21 miesięcy po przewidzianym terminie. Matka chrzestna okrętu Helena Chłapowska, żona polskiego ambasadora w Paryżu, nadała mu imię „Wicher". Kosztował aż 10,8 mln złotych. 15 lipca 1930 roku „Wicher" wpłynął na polskie wody terytorialne.

Drugi z zamówionych okrętów – „Burza" – również powstał z wielomiesięcznym opóźnieniem. Jeden z podoficerów uczestniczących w odbiorze technicznym wspominał: „Kiedy okręt stał na doku w Cherbourgu (...) w skrajniku rufowym, S. Mielnik stwierdził, że zęza ma...