Klęska zawarta w założeniach
Spór o liberalizm
Klęska zawarta w założeniach
Maciej Białecki
Niemal dokładnie siedem lat temu Francis Fukuyama w artykule "Koniec historii" obwieścił ostateczne zwycięstwo demokracji liberalnej, w wyniku którego historia polityczna świata wkrótce miała dobiec końca. Dopiero teraz możemy się przekonać, jak bardzo się mylił. Ralf Dahrendorf, liberalny politolog i socjolog, będąc niedawno w Polsce, mówił nawet o końcu cywilizacji europejskiej, zagrożonej przez wartości azjatyckie ("Gazeta Wyborcza" z 1--2 czerwca br. ). Co się stało?
Przepowiednia Fukuyamy nasuwa nieodparte skojarzenie ze słowami lorda Kelvina sprzed lat stu, podsumowującymi ówczesną wiedzę o przyrodzie. Kelvin twierdził, że ludzkość poznała już niemal wszystkie prawa fizyki. Pozostało do wyjaśnienia kilka szczegółów, takich jak zasady rządzące promieniowaniem ciała doskonale czarnego, po czym fizycy nie mieliby już nic do roboty. Trudno było o bardziej błędną diagnozę. Badania nad promieniowaniem ciała doskonale czarnego w następnych latach zapoczątkowały rozwój fizyki kwantowej i, w konsekwencji, doprowadziły do narodzin całego współczesnego rozumienia przyrody.
Podobnie rzecz się ma z Fukuyamą. Widząc koniec zimnej wojny orzekł on, iż ewolucja myśli ludzkiej dotyczącej zasad rządzących historią, dobiega...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta