Wojna kultur w tużurkach

źródło: EAST NEWS

Rok 1896. Koronacja Mikołaja II, „Imperatora i samodzierżcy Wszechrusi, (...) cara Astrachania, Polski, Syberii, gosudara Pskowskiego, wielkiego księcia Smoleńskiego, Litewskiego, Wołyńskiego, Podolskiego i Fińskiego...”

autor zdjęcia: Rafał Guz

źródło: Fotorzepa

Bohdan Cywiński. „Szańce kultur” to dzieło życia.

źródło: Plus Minus

Bohdan Cywiński podjął się imponującego zadania: opisania spotkania, a właściwie konfrontacji, imperium rosyjskiego z dwunastoma kulturami narodów i ludów Europy Wschodniej, które znalazły się 
w granicach państwa carów.

Tym, co szczególnie imponuje w nader obszernym dziele Cywińskiego zatytułowanym „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej", jest właśnie zakreślenie tak rozległego jego obszaru tematycznego. Autor pisze o dziejach relacji imperium rosyjskiego (do 1917 roku) z Ukraińcami, Białorusinami, Litwinami, Finami, Estończykami, Łotyszami, Gruzinami, Ormianami, Azerbejdżanami i ludami wschodniego Kaukazu, Tatarami krymskimi i Czerkiesami, Mołdawianami i Żydami.

Nic dziwnego, że ta książka pochłonęła wiele lat wytężonej pracy. A jednak autor sumituje się, że zasięg jego obserwacji i tak okazał się zbyt wąski, nie dotykając problematyki kontaktów Rosji z ludami Syberii i Azji Środkowej! Pozostawił też świadomie poza obrazem, zarysowanym w książce, najbliższy mu emocjonalnie wątek: próby rusyfikacji Polaków, chociaż pisząc o Ukraińcach, Białorusinach i Litwinach, z oczywistych względów nie mógł z tej problematyki zupełnie zrezygnować. Rzeczpospolita pojawia się w książce w roli jednego z trzech silnych państw – obok Szwecji i Turcji – które Rosja traktowała jako „zawalidrogi" w procesie opanowywania Europy Wschodniej.

Nie ukrywam, że bardzo bliski jest mi zdecydowany sprzeciw Autora wobec tendencji, aby narody i kultury narodowe traktować jedynie jako stadia przejściowe między małymi ojczyznami a globalną, przyszłą ojczyzną europejską. Cywiński...