Bunt starców

źródło: EAST NEWS

Pochód pierwszomajowy w roku 1964. Na trybunie Władysław Gomułka w otoczeniu notabli PRL, u stóp – entuzjaści ortalionowych płaszczy

źródło: EAST NEWS

Zofia Kossak-Szczucka: na uboczu, wierna wartościom

źródło: EAST NEWS

Mistrz Melchior (z prawej) do Mariana Brandysa na kiermaszu książek w maju 1964: Patrz pan, mają mnie na oku

źródło: Plus Minus

Pół wieku temu, 14 marca 1964 roku, Antoni Słonimski złożył 
w Kancelarii Premiera 
w Urzędzie Rady Ministrów dwuzdaniowy memoriał protestacyjny przeciw cenzurze. 
Jak poszerzyło to granice 
ówczesnej wolności?

Wieczorem pierwszego grudnia 1963 roku miało miejsce u Jerzego Andrzejewskiego „zebranie obywatelskie", na którym obecni byli między innymi: Paweł Hertz, Adam Ważyk, Jerzy Zawieyski, Stefan Kisielewski, Melchior Wańkowicz, Stanisław Mackiewicz, Mieczysław Jastrun, Zygmunt Mycielski, Maria Dąbrowska i Anna Kowalska. Spotkanie odbywało się pod znakiem protestu wobec zaostrzenia polityki kulturalnej w Polsce Ludowej. Zaatakowany imiennie został Jarosław Iwaszkiewicz, prezes ogólnopolskiego Związku Literatów Polskich, który w swoim artykule „O optymizmie" w imieniu pisarzy związkowych z entuzjazmem przyjął dyskusję i uchwały XIII Plenum Komitetu Centralnego PZPR z lipca 1963 roku o konieczności ideologicznego zaangażowania literatów. Pisał tam: „Nie należymy do pesymistów, o ile chodzi o współczesną literaturę polską. Ale z największym uznaniem powitaliśmy postulaty skierowane pod jej adresem".

Iwaszkiewicz był bez wątpienia wielkim pisarzem, co, szczególnie w związku z jego niedawną okrągłą rocznicą urodzin, wszyscy zgodnie przyznają. Jednak nie będziemy tutaj mówić o nim jako o pisarzu, ale wyłącznie o jego działalności organizacyjnej. Iwaszkiewicz posiadał majątek w Stawisku, gdzie obecnie znajduje się muzeum poświęcone jego osobie. W latach 60. ubiegłego stulecia krążył niewybredny wierszyk: „Ma Stawiska, stanowiska, 70 lat, po co więcej brać do pyska,...