Prawo do odliczeń nie powinno zależeć od rachunku ekonomicznego

źródło: materiały prasowe

Elżbieta Rogala, niezależny ekspert i wykładowca VAT

Skoro gminy od zawieranych odpłatnych umów cywilnoprawnych muszą deklarować (płacić) budżetowi państwa VAT należny, to muszą także móc odliczać VAT naliczony.

Poniżej zastanowimy się, dlaczego gminy powinny móc odliczać VAT naliczony od zakupów, skoro muszą płacić VAT należny od sprzedaży.

Umowy cywilnoprawne

Przepis dotyczący konieczności opodatkowania podatkiem VAT czynności gmin (tj. art. 15 ust. 6 ustawy o VAT) brzmi następująco:

„Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych".

Z literalnej wykładni cytowanego przepisu, a szczególnie z jego końcowej części wynika, że każda zawarta przez organ władzy publicznej – do których należy gmina jako lokalny organ władzy publicznej – odpłatna umowa cywilnoprawna rodzi obowiązek rozliczania podatku VAT (art. 15 ust. 6 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A skoro tak, to w sytuacji. gdy taka umowa rodzi obowiązek rozliczania VAT według konkretnej stawki (co ma miejsce np. przy umowach najmu czy dzierżawy ze stawką 23 proc.), gmina – zgodnie z zasadą neutralności podatkowej – powinna mieć zagwarantowane prawo do odliczeń (art. 86 ust. 1).

Okazuje się jednak – według ostatnio wydanych orzeczeń NSA – że nie każda zawierana przez gminę umowa cywilnoprawna rodzi obowiązek rozliczania...