Tradycja antypolskiego stereotypu

autor zdjęcia: Piotr Guzik

źródło: Fotorzepa

Ryszard Legutko

Z jednej strony uważa się Polaków za nieudaczników, a z drugiej okłada się ich kijem francuskim czy angielskim i każe imitować innych. Zarzuca się im bezwolność, a jednocześnie wciska do głowy bezwzględne zasady modernizacyjne, by się im podporządkowali – pisze filozof, i europoseł PiS.

Od wielu dekad w dobrym tonie jest narzekać w Polsce na Sienkiewicza, drwić z niego, wyrzucać jego powieści z kanonu lektur akceptowanych przez znające się na rzeczy towarzystwo, obarczać odpowiedzialnością za nieszczęścia narodu polskiego. W przypadku Prusa nigdy nic porównywalnego nie miało miejsca. Autor „Lalki" uchodzi za pisarza, którego nie wypada się czepiać, nie mówiąc już o stawianiu cięższych oskarżeń. Pamiętam wprawdzie jakąś szaloną funkcjonariuszkę politycznej poprawności, która przed kilkoma laty sugerowała wyrzucenie „Lalki" z listy szkolnych lektur z powodu antysemityzmu autora, ale ten apel nie podniecił nikogo poza najgłupszymi dziennikarzami.

Wydarzeniem stał się więc krytyczny szkic o „Lalce", jaki opublikował w tygodniku „W Sieci" Jan Polkowski. Szkic spotkał się od razu z gniewnymi czy wręcz obraźliwymi reakcjami, co stanowi zasmucający obraz naszych obyczajów. Jeśli jeden z czołowych twórców naszej dzisiejszej literatury pisze tekst krytyczny o klasyku, to wydawałoby się, że polemika powinna się toczyć w tonie bardziej kurtuazyjnym, z wolą dotarcia do prawdy. Ta brutalna reakcja ilustruje siłę środowiskowych stereotypów.

„Lalka", czyli co?

Polkowski, wybitny polski poeta, także autor niedawno wydanej świetnej powieści „Ślady krwi", okazał się też wybornym eseistą. Zbiór „Polska...