Krwawa konstytucja Rosji

źródło: AFP

Borys Jelcyn przed gmachem parlamentu Rosji, 19 sierpnia 1991 r.

źródło: AFP

Borys Jelcyn – pierwszy prezydent Rosji i Michaił Gorbaczow – ostatni prezydent ZSRR.

Zanim w grudniu 1993 r. Kreml uchwalił nową ustawę zasadniczą, zwalczające się obozy władzy na ulicach Moskwy rozpętały bratobójczą walkę.

W Rosji lat 1992–1993 rozgorzał spór ustrojowy, który prowadził kraj prosto ku wojnie domowej. Najostrzejsza faza, nazwana kryzysem konstytucyjnym, wylała się na moskiewskie ulice krwawymi starciami, w których zginęło od 120 do nawet 500 osób. Z ideowej walki pomiędzy obozami prezydenckim a parlamentarnym zwycięsko wyszedł Kreml, bo to on przeforsował w grudniu 1993 r. własną ustawę zasadniczą. Było to jednak pyrrusowe zwycięstwo, zważywszy, że interpretacyjne pułapki nowego prawa zapędziły Rosję w ślepy zaułek łamania demokracji.

Koniec władzy sowietów

Kiedy w grudniu 1991 r. przywódcy dotychczasowych republik związkowych ZSRR: Rosji, Białorusi i Ukrainy, podpisali w Białowieży porozumienie o wyjściu z imperium, kończąc jego historię, festiwal demokracji trwał w najlepsze. Na gruzach totalitaryzmu powstawały kolejne partie w pełnym spektrum politycznym, od skrajnych nacjonalistów przez demokratów i liberałów po obrońców starego porządku. Już wkrótce centralnym zagadnieniem ideowego sporu stał się ustrój suwerennej Rosji, a zatem nowe prawo. Od 1917 r. w imperium obowiązywał bowiem system sowiecki lub nazywając rzecz precyzyjnie – sowietów. Było to unikalne zjawisko, szczególnie na tle zachodniego dorobku w tej materii....