Finanse w religiach świata

Zbyszek Grocholski Islam zabrania pobierania odsetek. Prawo kanoniczne Kościoła katolickiego toleruje pożyczki na procent, ale formalnie ich nie dozwala.

W świecie zachodniej cywilizacji bankowość coraz częściej postrzegana jest w kontekście szkód wyrządzonych przez nią w czasie kryzysu 2008 roku, coraz rzadziej – jako jedno z trzech obok ognia i koła osiągnięć ludzkości. Coraz więcej zwolenników ma pogląd wyrażony dawno temu przez Thomasa Jeffersona, że „bankowość jest bardziej niebezpieczna niż zawodowe armie".

Czy pieniądz się mnoży

Warto w okresie świątecznym się przyjrzeć, jak do niej podchodzą główne religie współczesnego świata. Początki obecnej bankowości sięgają czasów, kiedy religia odgrywała kluczową rolę w odbiorze niemal całego otaczającego człowieka świata.

Z perspektywy rynków finansowych cechą wspólną głównych religii świata jest obowiązujący do dzisiaj generalny zakaz pożyczania na procent (ale z licznymi wyjątkami). Gdyby był on bezwzględnie przestrzegany, banki nie miałyby racji bytu.

W starożytności kwestie te były podejmowane najszerzej przez filozofów. Twierdzili, że pieniądz jako rzecz nie może się mnożyć (jest to właściwe tylko istotom żywym). Wiązało się to prawdopodobnie m.in. z dwojakim znaczeniem słowa „tocos", oznaczającym zarówno dziecko, jak i odsetki. Jako zgodne z naturą przyjmowano, że pożyczkodawca nie może otrzymywać sumy wyższej od tej, którą pożyczył.

Pogląd ten dominował...