Alternatywne metody rozwiązywania sporów w biznesie – polskie zmiany, niemieckie doświadczenia

Wraz z wejściem w życie 7 listopada 2019 r. nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, pojawiło się pytanie: czy nowe przepisy procedury przyczynią się do wzrostu znaczenia alternatywnych metod rozwiązywania konfliktów (ADR – Alternative Dispute Resolution). Podobne rozwiązania funkcjonują od dawna w Niemczech, gdzie są one podstawowym narzędziem regulowania konfliktów w biznesie.

Jednym z kluczowych celów nowelizacji jest przyspieszenie i usprawnienie postępowania. Aby to osiągnąć ustawodawca wprowadził szereg rozwiązań instytucjonalnych, organizacyjnych dotyczących samego postępowania. Zmianie uległo podejście do procedury i postępowań w sprawach spornych, według którego już na początkowym etapie postępowania strony powinny dążyć do zawarcia porozumienia, w czym bardzo aktywną rolę ma odgrywać sędzia i jego nowe zadania związane z instytucją posiedzenia przygotowawczego.

Nowa procedura cywilna

W zamierzeniu ustawodawcy właśnie faza przygotowawcza ma między innymi stworzyć warunki oraz narzędzia do efektywnego poszukiwania alternatywnych form rozwiązywania sporów prawnych. Postępowanie przygotowawcze wprowadzone do kodeksu postępowania cywilnego w dużej mierze nawiązuje do organizacji i trybu działania sądów arbitrażowych. Podczas posiedzenia przygotowawczego będzie teraz dochodziło do planowania postępowania. Zakłada się przy tym aktywny udział stron w tej fazie, gdyż to właśnie na tym etapie strona powinna przedstawić wszystkie żądania i twierdzenia o faktach oraz wnioski dowodowe, które chciałaby przeprowadzić na potwierdzenie tych twierdzeń. Znajomość zaś żądań i twierdzeń stron powinna przyczynić się do spojrzenia na sprawę z nowej perspektywy i do podjęcia – z aktywnym udziałem sędziego – ewentualnych rozmów...