Fiskus blokuje nieodpłatne umorzenie udziałów (akcji)

Wykładnia Krajowej Informacji Skarbowej uznająca, że umorzenie udziałów spółki z o.o. bez zapłaty jest transakcją w rozumieniu cen transferowych, de facto uniemożliwia zainteresowanym przeprowadzenie takiej czynności.

Artykuł 199 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) reguluje umorzenie udziałów (art. 359 k.s.h. dotyczy umorzenia akcji). Przewiduje on różne formy tej czynności. Umorzenie udziałów może mieć więc charakter dobrowolny albo przymusowy. Z uwagi na kryterium finansowe odpłatne umorzenia dzielą się na finansowane z zysku lub obniżeniem kapitału zakładowego. Dla tematu artykułu kluczowy jest podział na umorzenia odpłatne i nieodpłatne (te drugie dotyczą jedynie umorzeń dobrowolnych). Umorzenie udziałów dobrowolne poprzedzane jest nabyciem ich przez spółkę. Według przepisów podatkowych transakcja taka (jeżeli ma charakter odpłatny) jest opodatkowana analogicznie jak „zwykła" sprzedaż udziałów na rzecz osoby trzeciej. Powoduje ona powstanie przychodu z odpłatnego zbycia udziałów i papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, art. 7b ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT). W przypadku umorzenia przymusowego bezpośredniego (bez uprzedniego nabycia walorów przez spółkę), przychód wspólnika należy do przychodów z udziału w zyskach osób prawnych (art. 24 ust. 5 pkt 1 ustawy o PIT, art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o CIT).

Czynność neutralna

Do niedawna nieodpłatne umorzenie udziałów było traktowane jako czynność neutralna podatkowo. Wspólnik nie uzyskiwał przychodu...