Jak sabotowano próby ratowania Żydów

źródło: Sovfoto/be&w

Żydowskie kobiety i dzieci wysiadają z wagonów towarowych na rampie niemieckiego obozu śmierci Auschwitz-Birkenau. Większość z nich została zagazowana jeszcze tego samego dnia

źródło: BE&W

Adolf Eichmann w czasie procesu w Izraelu (1961 r.). Został skazany za ludobójstwo i powieszony 31 maja 1962 r. w więzieniu w Ramli

źródło: National Photo Collection of Israel

Joel Brand (1906–1964), w czasie wojny przywódca żydowskiego podziemia w Budapeszcie

Adolf Eichmann w trakcie wojny wielokrotnie szukał kontaktu z przedstawicielami amerykańskich organizacji żydowskich. W zamian za duże pieniądze proponował im ocalenie części osób skazanych na Zagładę.

Niezależnie od tego, jak dalej potoczy się ta wojna, to Hitler już wygrał wojnę z polskimi Żydami – mówił w 1942 r. jeden z rabinów z getta warszawskiego na spotkaniu z przedstawicielami Polskiego Państwa Podziemnego. Polscy i ogólnie europejscy Żydzi ponieśli na tej wojnie straszliwe straty. O ile Polska straciła w latach 1939–1945 17 proc. swojej populacji (licząc łącznie z ludnością żydowską i wszystkimi innymi mniejszościami) i było to dla nas olbrzymim ciosem, to Niemcy, wraz ze swoimi pomocnikami, zabili 89–94 proc. Żydów holenderskich, 84–92 proc. litewskich, 84–85 proc. czeskich, 83–92 proc. polskich, 82–96 proc. jugosłowiańskich, 81–92 proc. greckich, 74–76 proc. łotewskich, 69–79 proc. węgierskich, 67–80 proc. słowackich, 42–48 proc. belgijskich, 29–30 proc. francuskich, 27–65 proc. rumuńskich, 25–39 proc. sowieckich, 24–25 proc. niemieckich i 14–19 proc. włoskich. Z powierzchni ziemi znikały całe żydowskie społeczności istniejące nieprzerwanie od wielu stuleci.

Groza tej metodycznej Zagłady mocno kontrastuje z tym, jak (z nielicznymi wyjątkami) obojętnie podchodzili do niej alianccy decydenci. Gdy polski emisariusz Jan Karski przedstawiał prezydentowi Rooseveltowi w Białym Domu dowody na trwające w Polsce ludobójstwo dokonywane na Żydach, amerykański przywódca był tym wyraźnie niezainteresowany. Próbował zmienić temat rozmowy, dopytując się, czy w Polsce jest dużo koni i...